تاريخ خان جهانى و مخزن افغانى دا مغالطو نه ډک تاريخ:-
( قيس عبدالرشيد بن عيص حقيقت يا افسانه )
سوال نمبر ٨: آيا قيس د عبرانى ژبے لفظ دے ؟
سوال نمبر ٩ : حضور صلى الله عليه وسلم ته چه کوم وفود راغلے دى هغے کښے يه د قيس بن عيص نومى سړى نوم په عبدالرشيد بدل کړے دے او که نه ؟
دے دواړو سوالونو جواب به يوځاے بحث کوو ـ ځکه چه د يو بل سره تړلے دى ـ
جواب:-
قيس تورے :-
قيس تورې د عربى دے ـ چه معنى يه ابو الفضل مولانا عبدالحفيظ بلياوى خپل کتاب مصباح اللغات کښي داسي کړے ده ـ
" قاس يقيس قيسا وقياسا ــ په ناز سره تلل يا اوږے کيدل ــ الطيب قعرا الجراحۃ : د زخم د منبع ناپ کيدل ــ صفت قاٸس -- الشى بغيره او على غيره ــ د يوشان والے اندازه کول ـ ـ قايس قياسا ومقايسۃ بين الامرين ــ اندازه لګول ــ تقيس ــ د قبيله قيس غيلان سره ځان ګنړل ـ
نو د مطلب دا شو چه د قيس معنى اندازه لګول ـ يا پيماٸش ده ـ
دغه شان د قيس معنى په " المغرب في ترتيب العرب للمطرزي" کښے داسے ذکر کړے ده ـ
" (ق ي س) : (الْــقَيْسُ) مَصْدَرُ قَاسَ وَبِهِ سُمِّيَتْ الْقَبِيلَةُ الْمَنْسُوبُ إلَيْهَا ابْنُ أَبِي نَجِيحٍ الْــقَيْسِــيُّ وَالْعَيْنُ تَصْحِيفٌ "
يعني په معنى د اندازه يا پيماٸيش ده ـ
او دغه شان " مختار الصحاح للرازي" د قيس معنى داسے ذکر کړې ده۔
" ق ي س: (قَاسَ) الشَّيْءَ بِالشَّيْءِ قَدَّرَهُ عَلَى مِثَالِهِ. وَيُقَالُ: بَيْنَهُمَا (قِيسُ) رُمْحٍ وَ (قَاسُ) رُمْحٍ أَيْ قَدْرُ رُمْحٍ. "
دوى کښے هم په معنى د پيماٸش يا اندازه لګول دي ـ
حبيب سالمون په "قاموس عربي انجليزي متقدم للمتعلمين" کښے د قيس په معنى ليکلے دى ـ
" قيس
قَاسَ (ي)(n. ac. قَيْس
قِيَاْس)
a. [acc. & Bi
or
'Ala], Measured by; proportioned, compared with; judged
inferred from.
b. Walked with measured steps, stepped proudly.
c. ['Ala], Judged by comparison with; copied, took as a
model.
قَيَّسَa. see I (a)
قَاْيَسَ
a. [acc. & Bi
or
Ila]
see I (a)b. Measured; calculated the measure of.
c. [Bain], Compared.
d. [ coll. ], Fitted in, adjusted (
rafters ).
تَــقَيَّسَa. Belonged to the tribe called قَيْس .
تَقَاْيَسَa. Compared (qualities).
إِنْــقَيَسَa. Was measured; compared.
b. Was determined, judged of by analogy.
إِقْتَيَسَa. see I (a)
& III (b).
c. [Bi], Was like, took after, imitated.
قَيْسa. Name of an Arab tribe.
قَاس (a)
قِيْس (a)
مَــقِيْس []
a. ['Ala], Model, exemplar, standard; pattern.
b. see 23yi (e)
قَائِس []
a. Measurer; comparer; reasoner.
b. Prober.
قِيَاس [] (pl.
أَــقْيِسَــة)
a. Measure; measurement.
b. Comparison; analogy.
c. Rule; paradigm.
d. Syllogism; premises.
e. Example, model.
f. Ratiocination, reasoning.
قِيَاسِيّ []
a. Mensural.
b. Comparative.
c. Ratiocinative.
d. Syllogistic.
e. Analogous; regular.
قَيَّاس []
مِقْيَاس []
مَقَاْيِيْسُ)
a. Measure, measuring-instrument.
b. Probe.
c. Quantity.
مُقَايَسَة [ N.
Ac.
قَاْيَسَ
(قِيْس)]
a. Measure, measurement, proportion.
b. Comparison; valuation.
قَيْسًــا
a. By measure, by rule.
عَلَى القِيَاس
a. Regularly; measurably.
مِقْيَاس النِّيْل
a. The Nilometer.
قَيْسَــب قَيْسَــبَانِيّ
a. see قَسَبَ
[[قيســر -]]
قَيْسَــرَ - —
قِيْسَــارِيَّة
a. Cæsarea (city). "
دے پورته حوالو نه د خبره مونږ خکاره شوه چه قيس د عبرانى ژبے تورے نه دے بلکه د عربى تورے دے ـ
د قيس نوم په عبدالرشيد بدلون :-
د تاريخ کتابونه ، سيرت صحابه کتابونه او د جرح تعديل کتابونه چه هر څومره دي د ټول چه اولټے په يو کتاب کښے به هم د څوک ثابت نه کښے چه د قيس نوم رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم په عبدالرشيد بدل کړے وى ـ او عبدالرشيد يه څه کښے چه څوک د هم نشي ثابت کولے چه د قيس نوم يې بل نوم ته هم ندے بدل کړے ـ کومو کتابونو چه د قيس نومے صحابه کرامو او تابيعينو ذکر کړے دے په هغے کښے لوٸ علماء کرام شامل دى چه هغے کښے يو نوم هم په قيس عبدالرشيد ندے بدل شوے ـ لکه د مثال په توګه د ابن عبدالبر کتاب " الاستيعاب في معرفة الصحابة" کښے د قيس د نوم صحابيانو ذکر شته ـ د ابونعيم الاصبهانى کتاب مغرفۃ الصحابه کښے د قيس د نوم د صحابيانو ذکر شته ـ دغه رنګ په التاريخ الکبير د بخارى، د ابن حبان په الثقات کښے، د ابن اثير په اسدالغابه کښے، د ابن حجر په الاصابه کښے، د ابن ابى حاتم په الجرح والتعديل کښے د قيس د نوم د صحابه کرامو رض ذکر موجود دے ـ هو يو قيس نوم هم په عبدالرشيد باندے بدل شوے نه دے ـ د کتابونه په نټ باندے موجود دى هر يو کس يه کتلے شے ـ او سوال داځے د را پورته کيږى ـ چه ولے يو عربى نوم يه په عجمى نوم بدل کړو ـ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم چه څومره نومونه هم بدل کړے دى زيات تر يه په عبدالله او عبدالرحمن نوم باندے بدل کړي دى چه خالص د عربى نومونه دي ـ او ځکه يه بدل کړے دى چه د هغے معنا درست نه وے ـ د مثال په توګه د ابن سعد د کتاب " طبقات الکبرى " نه يو څو حوالے راوړم چه کوم قسم نومونه رسول الله صلى الله عليه وسلم بدل کړے دى او ولے يه بدل کړے دى؟ ـ
ابن سعد د وفد جهينه په باب ذکر کړے دى چه ابو عبدالرحمن نه روايت دے ـ وى چه کله رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم مدينے ته تشريف راوړو نو تاسو ته عبدالعزى بن بدر بن زيد بن معاويه الجهني چه د بنى العربه بن رشدان بن قيس بن جهينه نه وو ـ د وفد په شکل کښے حاضر شول ـ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم عبدالعزى ته وفرماٸيل چه ستا نوم عبدالله شو ـ او ابو روعه ته وفرماٸيل چه انشا الله ته به دشمن ته ډير نقصان ورکښے ـ بيا نبى عليه السلام دوى نه پوښتنه اوکړه تاسو څوک يې ـ دوى ورته اوٸيل چه بنى غيان( د غيان معنى سرکشى ده) يو ـ نو نبى عليه السلام ورته اوفرمٸيل چه تاسو بنى رشدان يې ( رشدان معنى هدايت موندلو واله ده ) ـ د دے خلکو د وادي نوم غوى وو ( چه مطلب يه ګمراهى او سرکشى ده ) ـ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ورله نوم بدل کړو او وادي رشد يه ورله کيښودو ـ
دغه شان ابن سعد بل ځاے ذکر کوى چه د بنى هلال بن عامر وفد رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ته حاضر شوـ دوى کښے يو کس نوم عبد عوف وو ـ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ورته نوم بدل کړو او عبدالله ورته کيښودو ـ
دغه شان ابن سعد د بنى سليم بن منصور کښے ذکر کوى چه دى وفد کښے د يو کس نوم غادى بن عبدالعزى وو ـ رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ورته وفرماٸيل ته راشد بن عبدابه شوے ـ( غادى معنا ګمراه ده ـ او راشد معنا هدايت موندلو واله ده )
اوس د پورته حوالو نه دوه خبرے مونږ ته خکاره شوے ـ وړمبى د چه نبى عليه السلام هغه نوم بدل کړے دے چه معنا يه صحيح نه وه ـ دويمه ده چه کوم نوم يې بدل کړے دے ـ نو په عربى نوم باندے يه بدل کړے دے ـ دے نه علاوه عجمى نوم باندے ندے بدل کړے ـ اوس عبدالرشيد يو عجمى نوم دے نو څنګه به قيس چه يو عربى نوم دى بدل کړے وى ـ بل اهمه خبره دا ده چه رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم رحمۃ العالمين وو ـ چه د يو قيس نوم يه بدل کړے وو ـ نو پکار دا وه چه د قيس د نوم چه څومره صحابه کرام وو چه هغوى نومونه يه هم بدل کړے وے ـ ځکه رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم قول دے "چه کوم څيز ته ځان د پاره خوښوے نو د بل مسلمان روور د پاره هم هغه خوښ کړه ـ" نو پکار هو د وه بيا چه يو قيس نوم يه بدل کړو ځکه د هروى صيب مطابق وى دا ده عبرانى ژبے وو نو په عربى يه ورته بدل کړو نو بيا يې چه د نورو صحابه کرامو هم بدل کړے وے ـ
نتيجه :- دپورته خبرو خلاصه دا ده چه د قيس بن عيص نومے وفد هو اول رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم ته تلے نه دے ـ نو نوم به يه ورله د قيس نه څنګه بدل کړے وى په عبدالرشيد ـ هروى صيب يو افسانه جوړه کړے وه او زمونږ پښتنو ټول تاريخ يه د مغلو په ايما مسخ کړے دے ـ چه حقيقت سره هيڅ سمون نه خوري ـ بل هروى صيب دے کښے هم تيروتے دے چه قيس د عبرانى لفظ دے ـ قيس سوچه د عربى تورے دے
The Story of Qais Abdur Rashid
Pashto Times
Pashto History
Comments
Post a Comment
Thanks for visiting Pashto Times. Hope you visit us again and share our articles on social media with your friends.