Skip to main content

Posts

Showing posts with the label Heroes

Umra Khan of Jandul, Afghan Napoleon By Uzair Yousafzai

Umra Khan of Jandul, Afghan Napoleon By Uzair Yousafzai There was one Pashtun hero, Umra khan The people of Dir proudly narrate his life story and exploits, glorifying his personality through folk songs and poetry. ده جنډولې عمراخانه تا نه منله ده فرنګیانو کلنګونه کابل ته لاړې [Shared by a very dear comrade Muhammad Zaki (for which I insisted to share it with me via WhatsApp)]. Many British writers, including Winston Churchill, have written about Umra Khan but HC Thomson’s book, The Chitral Campaign gives the most detailed and objective account of his life. Umra Khan was born in about 1860, in a place called Barwa (renamed as Samar Bagh in the 1980s) in Jandul, Lower Dir.  At that time, different areas in Bajaur and Dir were ruled by Khans. His father, Aman Khan, ruled the valley of Jandul. On his death, in 1879, Umra Khan’s elder brother succeeded him. Fearing for his life, Umra Khan fled Jandul, performed Hajj and then went to Peshawar.  He stole a rifle from a British regiment and c

Ahmad Shah Abdali Baba In Eyes Of Western Writers. Pashto History

Ahmad Shah Abdali Baba In Eyes Of Western Writers. Pashto History  مشهور افغان تاریخ پوه الفنسټن لیکي : " په ریښتیا هم که په اسیا کې هر هغه شاه چې د خپل ملت لپاره د درناوي وړتیا ولري نو تر احمدشاه پرته بل څوک نه شي کیدای   (Elphinstone, 1842) سر اولف کیرو  ( Sir Olaf Caroe) د ګنډا سینګ په کتاب خپله تبصره کې وایي “ احمد شاه دراني د یوه داسې افغان سلطنت بنیاد کېښود چې د افرادو او قبیلو په تنظیم راوستلو کې ماهر وه هغه په ریښتوني توګه یوه با رعبه او مرد میدان شخصیت ووچې ، وړتیا ، ترحم او رعب یې په خټه کې وه . احمدشاه دراني هیڅکله له وعده ماته نه کړه او نه یې هم په چا ظلم وکړ “.  (Hotak, 1940) د فورسټر لیک چې په ( 1783 ) کال کې یې لیکلی دی وایي چې "احمد شاه د نورو مذاهبو له پېروانو سره ښه رویه کوله او دا وجه وه چې د نوموړي په پوځ کې د مختلفو مذاهبو پېروان موجود ول د احمد شاه په سلطنت کې د ټولو مذاهبو پېروانو پوره ازادي لرله  " (Forster., 1798)   همدارنګه انګریز څېړونکی ، راورټي په ( 1862 ) کې لیکلي، د احمد شاه ابدالي علم او پوهه په ادبیاتو او دینیاتو کې له دوکتورا سره برابره

Pashto Folk Stories And Pashto Literature. Pashtun Heros And Literature.

Pashto Folk Stories And Pashto Literature. Pashtun Heros And Literature. Aziz Ur Rehman پښتو حماسي ادب کې د اتلانو ناپښتني پېښې بسم‌الله الرحمن الرحیم د یوې ژبې د ولسي ادب په اړه یوه عامه او د هر چا له خولې کارېدونکې جمله دا ده:«ولسي ادب د اړوند ولس د دودونو، عنعنو او په ولس کې د تربیوي نظام انځور دی.» کله چې موږ د ولسي ادب پر ماهیت دا خبره تطبیقوو؛ نو ښکاره خبره ده، چې د اړوندې ژبې، ادبیاتو او رسومو تر منځ یو قوي او منطقي اتصال رامنځ‌ته کېږي، په داسې ډول، چې یو له بله سره سمون لري، په ټکر کې به نه وي سره او یو بل به تر پوښتنې لاندې نه راولي. له جغرافیوي او اقلیمي اړخه هم د یوې ژبې او یوې سیمې ادبیات خپل مناسبت او برابروالی غواړي، د ساري په توګه که موږ په پکتیا کې یو حماسي اتل پنځوو؛ نو باید د پکتیا له جغرافیې او اقلیم سره سم یې وپنځوو؛ دا آتل باید په لوړو غرونو کې د ختلو فوق‌العادة ـ یا هم خارق‌العادة ـ ځواک ولري، ځکه چې پکتیا لوړ لوړ غرونه لري، اتل یې له دغو غرونو سره رالوی شوی دی؛ نو بایده ده، چې له لوړو او سختو لارو سره یې بلد وي او لوړې څوکې یې اېلولی شي؛ همدارنګه دا آتل باید له س

Sartoor Faqir. Pashtun Hero Sartoor Faqir Of Buner. Attalan Opejanai.

Sartoor Faqir. Pashtun Hero Sartoor Faqir Of Buner. Attalan Opejanai. سرتور فقیر د بونېر سعدالله خان وۀ چې د سرتور ملا، سرتور فقیر او د انګرېزانو پۀ لهجه کښې د  Mad Mula  او Mad-fakeer  پۀ نوم مشهور وۀ سرتور ملا د ملاکنډ جهاد (1897) اتل وۀ. د عمراخان جندول نه پس سرتور فقیر هغه مجاهد وۀ چې د انګرېز خلاف یې منظم ګورېلا مبارزه وکړه سرتور فقیر پۀ خپل جنګي چالونو کښې ډېر دقیق او فطین وۀ. سرتور فقیر د ملاکنډ، سوات، باجوړ، دیر او خواوشا سیمو کښې د انګرېز خلاف د ازادۍ جنګ لپاره پۀ خلکو کښې د بیدارۍ غږونه وکړل سرتور ملا د انګرېز خلاف پۀ چپاوونو او یرغلونو کښې انګرېزي پوځونو ته دراندۀ زیانونه واړؤل د یوۀ لواړګيني شعر دے؛ د سرتور ملا نامـــه اخیستــے نۀ شم د انګرېز بچے چې سر دے زندباد دے د نورې پوهنې لپاره د ډاکټر بدر حکیم کتاب (سرتور فقیر) او یا هم د ایاز ایسپزي کتاب (خپل اتلان وپېژنئ) وګورئ Tags, Metadata And Keywords. Sartoor Faqir. Pashtun Hero Sartoor Faqir Of Buner. Attalan Opejanai. Heros Of Pashtuns, Pashtun Hero Sartor Faqir, Faqir, Dir Swat, Buner, History, Who Is Who In Pashto. Khpal A

Mir Zaman Khan Kunari. Life Story Of Meer Zaman Khan Kunari. Pashto Info

Mir Zaman Khan Kunari.  Life Story Of Meer Zaman Khan Kunari. Pashto Info مير زمان خان کونړی څوک وو؟ د ۱۹ پېړۍ په سر کې د مومندو تیرا (تیرای) محمد اکرم خان، د جنګونو او دشمنۍ له کبله، کلی پریښودو. ځینې خلک دا د اپریدو ” تیراه” ګڼي چې سمه نه ده. دا د مومندو او اپریدو ترمنځ د شلمان غرختیځه ډډه ده. اکرم خان لومړی اتمانخیلو “انبار” ته لاړو او هلته نه بیا د کونړ په” لمټک” کې میشت شو. ده خپل مشر زوی محمد عمر له د ملک هیبت خان لور واده کړه. د محمد عمر په مړینه د ده بل زوی ګلروزخان د تبر مشر شو. په نورستان کې د امیرعبد الرحمن د حملو له کبله، ګلروز یو وارې بیا کډه شو او دا ځلې د پښتونخوا مردان ته لاړو. د ده درې میرمنې وې چې د دویم میرمن څخه يې په ١٨٦٩ م (١٢٤٨ ه) کې میر زمان وزیږیدو. د دغه ماشوم ۳۰ کاله په هوجرو او ولسي غونډو کې خپل مشران ولیدل چې یوه شخړه څنګه په خبرو حل شي. د ۲۰ پېړۍ په پېل کې حبیب الله خان په کابل کې امیر شو نو هندوستان ته تښتدلي افغانانو ته معافي اعلان کړه. د اکرم خان ټبربیرته کونړ او بیا کابل ته کډه وکړه. ۳۸ کلن میر زمان په ١٩٠٨ م کې د مومندو د اقرب ډاګ په “سره غزا” کې شامل

Abu Tabela – Peshawar’s Forgotten General. History Of Peshawar.

Abu Tabela – Peshawar’s Forgotten General. General Of Maha Raja Ranjeet Sing. Urdu English Info ابو طبیلہ - مہاراجہ رنجیت سنگھ کی فوج کا اطالوی کمانڈر جو پشاور کا حاکم بنا. تاریخ پر نظر دوڑائی جائے تو خیبر پختونخوا کا صوبائی دارالحکومت پشاور متعدد مرتبہ بیرونی حملہ آوروں کا نشانہ بنا اور بظاہر اس کی بنیادی وجہ یہی لگتی ہے کہ یہ شہر براستہ درہ خیبر ہندوستان پر حملہ آور ہونے والوں کی گزرگاہ تھا۔ سنہ 1818 میں شمال مغربی سرحدی صوبے (خیبرپختونخوا) پر سکھوں کے حملے کا آغاز ہوا اور سنہ 1826 میں رنجیت سنگھ پختونوں کی اِس سرزمین کے حاکم بن گئے۔ اطالوی فوجی پاؤلو آویتابلے (جنھیں پشاور کے مقامی لوگوں میں ابو طبیلہ کے نام سے جانا جاتا ہے) کا کردار بھی رنجیت سنگھ کے دور میں ہی سامنے آتا ہے، جنھیں رنجیت سنگھ نے پشاور کا گورنر مقرر کیا۔ مگر یہ اطالوی فوجی پشاور تک کیسے پہنچے اور اُن کے گورنر راج کے دوران پشاور اور اِس کے شہریوں پر کیا بیتی، یہ ایک دلچسپ داستان ہے۔ پاؤلو آویتابلے (ابوطبیلہ) پشاور کیسے پہنچے؟ نپولین دور کے خاتمے کے بعد گرینڈ آرمی کے بہت سے سابق فوجی خوش قسمتی کی تلاش میں ہندوستان آئے۔

Khushal Khan Khattak Aw Mughals. Pashto Info

Khushal Khan Khattak Aw Mughals. Pashto Info. Understanding Khushal Khan Khattak Baba. د ننګیال یوسفزي له وال څخه کاپي کتاب رمغانِ خوشحال دريمه برخه ✍️ په کال 1657 کښ شاه جهان ناروغه شو او د سلطنت کار روزګار نه پاتې شو د بادشاه د علالت په وجه د بادشاه په ځامنو کښ د تخت نشينئ لپاره جنګونه شروع شول او دا جنګونه نور په 1658 کښ تيز شول  د بادشاه دوه مشری ځامن دارالشکوه او شهزاده شجاع ځان خان ملګري وو او دوه کشري ځامن مراد بخش او اورنګ زيب ملګري وو او خپلو کښ يې جنګونه کول دې وخت کښ د مغلو سلطنت وړو وړو برخو کې تقسيم شو هو د شاهزادګانو په دې جنګونو کښ اورنګ زيب کامياب شو . شاه جهان چي د خپل مشر ځوئ دارالشکوه طرفدار وو کشر ځوي اورنګ زيب زندان کښ بندي کو او هم په زندان کښ وفات شو  اورنګ دپاره اوس ميدان صفا شو هغه بادشاه شو او عالمګير لقب يې اختيار کو دا کال 1659 وو  د تخت نشينئ په دې جنګونو کښ د يوسفزو مشر بھاکو خان د دارالشکوه طرفدار وو دارالشکوه خوشحال خان هم خپل طرفدار کول غوښتل خو خوشحال خان اونه منله او د اورنګ زيب طرفدار شو په کوهاټ کښ د يوسفزو په ډله چې د دارلشکوه د استقبال دپاره ولاړ

AYAZ’s DEATH.. (Ayaz of Mahmud Ghaznavi) by Shah Jehan Khan.

AYAZ’s DEATH.. (Ayaz of Mahmud Ghaznavi) by Shah Jehan Khan. On 29th of August 1037, Ayaz reached Lahore along a Ghaznavid prince. Things were really bad in Lahore after Mahmud’s death. In the year 1041 the day before Eid-ul-Azha, the Ghaznavid prince Majdud was found dead in his bed with no wound marks. A few days later on 8th of August, 1041, in mysterious circumstances Malik Ayaz, the famous Georgian slave and governor of Lahore was also found dead in his bed. In Ghazni, Mahmud’s wife Kausari Jahan was extremely angry at the Persian poet Firdowsi, author of ‘Shahnama’, who wrote some nasty poem against Mahmud (‘The crow’s eggs will give you a crow, no matter which bird hatch it’) because Mahmud didn’t pay Firdowsi what he was promised..one Dinar for one line = 60,000 Dinars but received only 200. She asked him to leave Ghazni before the sunrise. She came back to her room, a slave brought a letter..the letter about Ayaz’s death..Ayaz is dead, Mahmud’s wife didn’t read it further.  Sh

The reason Afghans/Pashtuns claim a 5000 years old history

The reason Afghans/Pashtuns claim a 5000 years old history The reason Afghans/Pashtuns claim a 5000 years old history is because of the Vedic records of Abagans, Suris, Sakas (Scythians). The Vedas books talk about the Pashtuns, their Kings, wars, mountains and regions. → In Vedas, the word Pakthas is used for the people of Loya Pakita and it comprises the modern Afghan provinces of Khost, Paktia, and Paktika, Logar, Ghazni, parts of Kurram and Waziristan too. → In Rig-Veda. The work "Phaktheen" was used for Pakhtoon. Initially Phaktheen is also called Pashteen/ Pashtoon because of the different dialect of Pashtuns.  → It is also mentioned in Rig-Veda that Pashtoons used to stay in Bactria (Bakhtar ) – The old name of Afghanistan for so many years. In Bactria/Bakhtar, the Pashtoons are known as the inhabitants of Bakhd. After that the city of Balkh in the present Afghanistan. → In Rig-Veda it is mentioned that: 1. “The Pakthas was one of the five frontier tribes. The Pakthas

Khan Roshan Khan "خان روشن خان‎". Life, Works And Contributions.

Khan Roshan Khan "خان روشن خان‎". Life, Works And Contributions. Khan Roshan Khan (Nov 1914 – 19 Nov 1988) was a Pashtun historian, educationalist, and writer from Pakistan known primarily for being president of the Muslim League in Swabi and for writing books on the history of the Pashtun people. Khan Roshan Khan was born in the village of Nawa Killi, Swabi in 1914 and died on 19 November 1988. He was the son of Muhammad Zaman Khan. He wrote many books on the history of Pushtuns. He was a major figure in contemporary Pushto literature. Roshan Khan was an active member of the movement Khudai Khidmatgar. He was very energetic in the Pakistan Movement and was the president of the Muslim League in Swabi. An area in Swabi, called Roshan Pura is named after him, where his tomb is also located. Khan received his primary education from the Islami School Uthmanzai in Charsadda. Later on, he could not complete his further education due to the worse conditions of the times of British G

Palai, Palay Khan Khosti, Pashtun Hero Folklore From Zhob Baluchistan.

Palai, Palay Khan Khosti, Pashtun Hero Folklore From Zhob Baluchistan. By Hazrat Yousaf Inqilabi. ابتدا کرتے ہیں ایک عظیم ہستی کے نام سے جنہیں تاریخ پالے خان کے نام سے جانتی ہے۔ پالے خان خوستی انگریز استمعار کے خلاف نہ صرف لڑے بلکہ فتح یاب بھی ہوئے۔پالے خان 1888 میں موجودہ ضلع ژوب میں پیدا ہوے ۔انگریز نے جب فورٹ سنڈیمین میں قدم جماے اور اپنے قانون کو نافذ کرنا چاہا تو پالے خان نےاسکےنفاز کے خلاف مسلح جدوجہد کا آغاز کیا۔ کوہ سلیمان چونکہ ہمیشہ سے بہادروں کو پناہ دیتا آیا ہے سو وہی پہاڑ اور وہی پہاڑ کے رہنے والوں کی گوریلا کاروائیاں۔ بالاچ گورگیج جسے کوہ سلیمان میں گوریلا جنگ کا موجد مانا جاتا ہے سوعظیم پالے خان نے وہی طریقہ اپنایا اور انگریز استمعار کو ناقابل تلافی نقصان پہنچایا۔اس دوران پالے خان نے نہ صرف اپنے قبیلے بلکہ کاکڑ اور شیرانی قبائیل کو بھی اپنا ہمنوا بنا لیا۔وہ انگریز جو “تقسیم کرو اور راج کرو”کی پالیسی کو اپنی حکومت کا راز جانتا تھاپالے خان نے اسکو اپنے قبائیلی اتحاد سے شدید نقصان پہنچایا۔ عظیم تر پالے خان خوستی کا انتقال 1951 میں بمقام ژوب ہوا اور یوں ایک آزاد انسان اپنے و

Ghulam Mustafa Durrani Aka GM Durrani, Broadcaster And Singer From Peshawar.

Ghulam Mustafa Durrani Aka GM Durrani, Broadcaster,Indian Film  Actor and Singer From Peshawar.  Who Was GM Durrani? Biography Of Ghulam Mustafa Durrani.  غلام مصطفی درانی G M Durrani درانی صېب  1919 پېښور کې زېږدلی وو، په خټه محمد زی وو، پلار یې عبدالکریم درانی یو تعلیم یافته هنرمند خو ډېر سخت ګیر پښتون وو، زوی غلام مصطفی یې ډېر ښه سندریز غږ خاوند وو، کله کله به یې پېښور کوڅو،  کار ځای یا ملګرو سره د رفیق غزنوي کمپوزونه زمزمه کول نو ملګرو او چم ګاونډ به ورته ویل بمبي ښار ته لاړ شه ستا غږ د فلمونو دی، ال انډیا رېډیو اکاش واني سره یوه زړه اڼټرویو کې ویلي چې فلمونو نه خو بمبي ښار نوم سره به مې زړه ټوپونه وهل، پلار یې چې په سندرو زمزمو خبر شو نو کار ځای یې چې د انځورګرۍ دکان وو بدل کړ او خپل تره سره یې دکان کې کېنول لږه موده وروسته شپاړس کلنی کې 22 روپیو سره له کوره وتښتي او لاهور ته لاړ شي، ال انډیا رېډیو لاهور کې کار پیل کړي همداسې بیا دهلي او بمبي ال انډیا رېډیو اکاش واني سره دندې تر سره کړې، څه موده وروسته 1943 کې بیا د هندوستان فلمي ډګر ته ورننوځي،  یو څو فلمونو کې د هیرو په توګه راغ

Khushal Khan Khattak Statue In Naushehra Broken.

Khushal Khan Khattak Statue In Naushehra Broken. Pashtun Heros and Pashtun History Destroyed By Fanatics. ‏په نوښار کې د خوشحال خان خټک مجسمه چا ماته کړي ده خپي او لاسونه يې ترې کټ کړي دي پښتانه يې ووژل، بي عزته يې کړل، بي کوره يې کړل، وس ورله د مشرانو اغه پهچان ختمول غواړي، د مشرانو بي عزتي ورله په مړينه هم کوي که هر چا دا کار کړى وي، د سپک سړي نسل به وي  Khushal Khan Khattak Statue In Naushehra Broken. Pashtun Heros and Pashtun History Destroyed By Fanatics.

Pukhtana Da Tarikh Pa Ranra Ki. Pashtuns History In Pashto.

 Pukhtana Da Tarikh Pa Ranra Ki. Pashtuns History In Pashto. پښتنو تر اوسه پورې څه کړي دي !! ځينۍ ښه پوهه ملګري زما سره بحث کوي چې تر اوسه پورې پښتنو څه کړي دي خو ټول عمر ٸې په ډيرانونو جنګونه کړي دي ـ  ټول عمر په دې خړو غرونو کښې  اوسيدلي دي او د خپل تربور ښپې ٸې وهلي دي ـ نو د دې ملګرو دپاره زما دا ځواب دے چې پښتون ته ده هر اړخ نه اوګوره که هغه سياسي اړخ دے که ادبي اړخ دے اوکه د لوبو ميدان دےاوکنه د ساٸنس اړخ دے نو تاته به معلومه شي چې پښتون تر اوسه پورې څه کړي دي ـ خبره به اول زه په سياسي اړخ او د شيرشاه سوري نه به يې شروع کړم ـ محمد غوري به په خپل ځاے پريږدم ـ که مونږ اوګورو شيرشاه سوري چې په هندوستان باندې ٸې پينځه کاله حکومت  کړے دے او داسې داسې اصلاحات ٸې کړي دي  چې هم دوست او هم دښمن ٸې صفت کوي ـ اول به مونږ دې جي ټي روډ ته اوګورو بيا به د ډاګ سسټم ته اوګورو او بيا به يې سرايو او د قلعه روهتاس  کارنامې ته اوګورو د هغې نه علاوه به يې بادشاهت  ته اوګورو چې څومره انصاف پسنده بادشاهت  ې کړې وو ـ   د شير شاه سوري نه به لږ مخکښې  راتير شو په ميرويس بابا به راشو او بيا به په لوٸ احمد

My Life And Times By Abdus Samad Achakzai Translated To English.

 My Life And Times By Abdus Samad Achakzai Translated To English. د ستر ملتپال عبدالصمد خان اڅکزي خپل ژوند لیک “زما ژوند او ژوندون” انګرېزۍ ژبې ته وروژباړل شو. ژباړونکی یې محمد خان اڅکزی دی.  ‏My Life and Times  ‏د مارچ په دېرشمه یې په اسلام اباد کې مخ کتنه ده Pashto Times Pashto Blogs, Pashto Info, Pashto History, Pashto SMS, Pashto Poetry, Pashto Tappay, Pashto Learning By Pashto Reading. English To Pashto In USA. Learn Pashto To English USA. Learn Pashto Reading Online In United States. Pashto NFTs Pics. Pashtun NFTs New 2022. Pashto Reading and Listening. Pashtun Heros Biographies, Pashtuns History.

Toti Malang. Unsung Pashtun Hero Fron Gandap Gadoon Swabi.

 Toti Malang. Unsung Pashtun Hero Fron Gandap Gadoon Swabi. Toti Malang, Unsung Pashtun Hero. ددې سړي نوم طوطي ملنګ وو د ګندپ کلي ګدون وو اتيا يمه لسيزه کې د پنجاپي ملېشو په وړاندې د خپلې او خاورې فصل دپاره مزاحمت کې ونيولې شو دده وينا وا چې خاوره او پټې زما وي نو فصل او کرونده به زما په خوښه وي چې ته زما دغه خق اخلې نو ته قابض ئې غل دښمن ئې. طوطي ملنګ يوو خوش طبعه او زوړ پښتون وو پخپلو رواياتي پښتو متلونو او واقعاتو به ئې خپلو خلکو کې بېداري راوستله دې د پاکستان بدنام جيل هرېپور ته وليږلې شو هغه وخت د اسمبلۍ سپيکر چې دغه جيل ته لاړو نو ددې سړي د حالاتو او هلو ځلو نه خبر شو او تش ستاينه وشوا نور اختيار خو د ضيا مرتد سره وو طوطي ملنګ روستو په خق ورسېدلو نن هم خلک دې يادوي چې په خاوره مئين سړی وو روخ ئې ښاد Aimal Khan Gadoon. Toti Malang. Unsung Pashtun Hero Fron Gandap Gadoon Swabi. Toti Malang, Unsung Pashtun Hero. Pashtun Heros. Pukhtana Hero.

Mullah Pawanda. Muhiuddin Of Shabi Khel Mehsud Pashtun Tribes.

 Mullah Pawanda. Muhiuddin Of Shabi Khel Mehsud Pashtun Tribes. Mullah Powindah. Who Was Mula Powinda? Mullah Powindah's real name was Mohiuddin and he belonged to the Shabi Khel section of the Mahsuds. He was a disciple Maulana Hamzullah Khan.  تاريخي_يادښتونه📖 هېر سوی پښتون مبارز ملا پوندہ اخند: محی الدین محسود په وزيرستان کي په ملا پونده‌ اخند مشهور وو. کله چي په ۱۸۹۳ع کال #امير_عبدالرحمن_خان د ډیورنډ تړون له پښتني مشرانو/ځانګړي ډول پښتني قبايلو له مشوري پرته ومانه، نو ملا پونده له څو زرو وزیري او مسيدو لښکرو سره کابل ته راغلل او له امیر عبدالرحمان خان وغوښتل چي خلک جګړې ته وهڅوي او دا تړون لغوه کړي، ملا پاوند له یوه ډله وزیرو او مسیدو سره عبدالرحمان ته راغلی او ورته یې وویل:  "ته څه حق لرې چي زموږ مځکه په انګرېز پلورې؟"  عبدالرحمان ورته ویل چې هر څومره وزیر راځي دی په افغانستان کي مځکې ور کوي. همداسي وسول او یو شمېر کسان افغانستان ته راغلل، خو ملا پاوند او ملګرو یې مبارزه وکړه او تر مرګ وجنګېدل.  وای کابل مېشتي او نور پښتانه د وزيرستاني لښکر بيرته خفه تللو او وزیريست

Sawan Musa Khel, An Unsung Pashtun Hero Swand Mussakhel

 Sawan Musa Khel, An Unsung Pashtun Hero Swand Mussakhel  پښتون اتل ساوڼ موساخېل ليكوال / نياز موسا خېل  د پښتنو په قامي تاریخ کې ګڼ داسې نومیالي دي چې د خپل وطن او قام د خپلواکۍ لپاره یې ملي مبارزه کړې ده او له مودو راهیسې یې د خپل ولس زړونو او ذهنونو کې اوسېږي. په دغو کې یو د  جنوبی پښتونخواه (بلوچستان)، موساخېل ضلعې اوسېدونکی ساوڼ موساخېل هم دی د پښتو ژبې او پښتنو تاریخ پوه،لیکوال او څیړونکی سید خېرمحمد عارف وایې چې د ساوڼ موساخېل ملي مبارزه نه هېرېدونکې ده «ساوڼ موساخېل داسې نومیالی او مېړنی وو چې پرله پسې ۱۴ کاله یې د فرنګیانو پر ضد مبارزه وکړه. دی فراري و او استوګنه یې زیاتره په افغانستان کې وله او د جګو غرونو مېشت و. له افغانستانه به راغلی، دلته به یې پر فرنګیانو بریدونه وکړل او بیرته به غرونو ته فراره شو. د نوموړي د مبارزې سیمه ډېره پراخه وه. ده د موجوده خېبر پښتونخوا په اسماعیل خان ډېره، د موجوده پنجاب په غازی خان ډېره، د موجوده سویلی پښونخوا په ژوب، بوري او موساخيل کې ګڼ عملیات کول او مورام یې دا نه وو چې ګوا کې څوک وځوروي یا چا ته تاوان ورکړي، بلکې مبارزه یې (د هغه زمانې په