The Forgotten Afghans Of Sri Lanka

#تاريخي_يادښتونه📖 د سریلانکا پښتانه: The Forgotten Afghans Of Sri Lanka

🔹دوې پېړۍ وړاندي په په هند کي د آس روزنکي يوازي افغانان وه او په چلند ورسره ښه پوهېدل، يوه نيمه پېړۍ وړاندي چي انګرېزان سريلانکا ته ننوتل، يوه ډله افغانانو هلته د آسانو د تجارت په نيت ولاړل او تجارت ښه ګټه وکړله، دې پښتنو تجارانو ته د هغه ځای خلګو [بهاي Bhais] ويل.

د ښه مرغه دې ورستيو کي تون ايم. ضمير کريم د [AFGHANS OF SRI LANKA] په نامه کتاب وليکه او په دې اړه ئې نوي خبره کړي، هغه ليکي:

"...په۱۸۸۱ع کال کي د سريلانکايي پښتنو شمېر زر تنه وو چي بيا کرار-کرار مخ پر کمېدو سو او اکثره اوس يوازي ادعا کوي چي پښتانه دي خو پښتو ئې نه ده زده او يوازي د هجرې ناسته او شنې چای د پښتنولۍ شکل ګڼي...

په سريلانکا کي افغانان Pattani, Kabul Afgha، karzyo, Manishen نومونو يادېږي خو دولتي رسمي اسنادو کي زموږ د کورنۍ په ګډون بهايي ريکارډ دي، زما (ضمير کريم)  پلارنی ور نيکه غني کريم خان بهايي نومېده چي له يوې سريلنکايۍ نجلۍ سره ئې واده کړی او تر اوسه همدلته يو، سريلانکا کي اپريدي، يوسفزي،، غلجي، احمدزي، کاکړو او نور ځانونه ته خان وايي، د سريلنکا اصلي اوسېدونکي [مالايي] افغانان Bangali Orang (د بنګال سړي] بلل..."

 ډاکټر ضمير کريم ددې پښتني کهول یو طبي ډاکټر او تاریخپوه دئ چي دده له خولې نيکه ئې ]کریم بای خان] د نولسمۍ پیړۍ په وروستیو کي سیلون ته راغلی او يوه مخلوط سیلوني. مالایي پښتني او هندي کورنۍ لري، په تیرو څو کلونو کي هغه په سریلانکا کي په افغاني ټولنه پراخي لیکني او دوه کتابه ليکي چي د سريلانکا د مسلمانانو لخوا ئې هم ملاتړ کېږي.

ضمير کريم د مقالې په پای کي ليکي چي:

"که څه هم د سیلون پټان له ډیېري مودې راهیسD له پامه غورځېدلي، خو دوی پرته له شک، زموږ د ښکلي ټاپو په تاریخ کي یو نه هېریدونکی نقش پریښود!"

د ښه مرغه تېر کال سريلانکا کي افغان سفير [محمد اشرف حيدري] د اولسمشر په ځانګړې پاملرنه د ډآکټر ضمير سره ناسته وسوه او د هغه په غوښتنه د دوی کور د افغان سفارت لخوا رسماً د افغانانو ملکيت وګڼل سو.

 🔹Sri Lanka experienced major waves of immigration during the late 19th and early 20th centuries, when throngs of immigrants from India & other British colonies took up residence on the island. Indentured labourers from the erstwhile Madras Presidency & Malabar, who were recruited to work on the central Hill plantations of tea, rubber & coffee, constituted the greatest proportion of this group, followed by Coast Moors, who also came from South India. Presumably, the least known among the surfeit of ethnic groups that settled in Ceylon are the ‘Afghans’, who were originally brought to the Island by the British to work as horse-keepers and indentured labourers and by the turn of the 20th century, many had become full-time usurers and traders in Ceylon. These ‘Afghans’ who were mainly of Pashtun extraction, hailed from Afghanistan & from the North-Western frontiers & Baluchistan Agency of British India and were popularly identified as “Bhais” in Ceylon,. After which, there has been no mention of ‘Afghans’, in any of Sri Lanka’s population censuses and demographic statistics. The money lending ordinance (1918), citizenship act & the infamous repatriation bill led to their disappearance from Ceylon, nonetheless, there are a handful of families that claim Pashtun ancestry in Sri Lanka. 

فېسبوک: facebook.com/waliafghan2

ټويټر: twitter.com/pashtonzoy