Spelani.
مورې سپیلنې راپسې وشینده
نن راته بلأ خلکو کتلې دې
What Is Spelani ( Wild Rur) ? Pashto Info Blog
سپېلني
خاطره يار دي په خېبر کې اوسي
ټوله دره له سپېلنو ډکه شه
نومونه: سپانته (اوستا) سپاند (پهلوي)، سپانده (پښتو)، اسپند (پارسي)، هرمل (اردو)، (wild rur) انګليسي او نور
واخله سپېلني غوندې درمات مې کړه
دود مې کړه له ځانه نظر مات مې کړه (امر خېل)
(سپانده) يو داسي ځنګلي واښه وزمه بوټی دی چي تر دوو فوټو پورې ځان پورته کوي، د پاڼو پر ځای ښانګي او ږغځګۍ راباسي، دا بوټی عموماً په تاند سپرلي کې په رغونو، دښتونو او نسبتاً پيتولنو (تودو) او پستو اړخونو کې په ګڼ شمېر رازرغونېږي، تراوسه ئې کوم کمرشل قدر نه دی موندلی البته يو شمېر طبيبان ئې په يو ډول دارو درملو کې کاروي، سپانده خپل تخم چي سپېلني (تخم اسپند) ورته وائي په مياشت يوه نيمه کې پخوي، دا تخم په ختيځو اساطرو په خصوص د ارينو قبائلو په دود دستور کې تل د يوه نيک مرغه او (folk Medicine) په حېث ارزول شوی دی، بلکې دا لړۍ لاتراوسه هم دوام لري، له سپېلنيو څخه پرون هم او نن هم ډول ډول کارونه اخستل کېږي، په ځانګړي ډول د (نظر مات) لپاره د سپېلنيو دودول هر وخت نيک مرغه ګڼل کېږي، هم دا وجه ده چي دا افسانوي تخم د پښتونخوا وطن د زیاترو اوسېدونکو په کورونو کې هر وخت شتون لري، دوئ وخت په وخت په خپلو کورونو، خونو کښي سپېلني دودوي، او خيال ئې دا وي چي د سپېلنیو په دودولو پريان تښتي، د ناليدلو بلاګانو مخ نيول کېږي:
ته پښتون ئې ته ښايسته ئې زه د سترګو نه وېرېږم
په تاخونو کې مي اېښي سپېلني کلي ته راشه (عابد)
سپېلني د پښتو په شاعري کې هم تل د یوې نېک مرغي استعارې په توګه کارول شوي دي، هم دا وجه ده چي د پښتو د هر شاعر په شاعري کې د دې افسانوي تخم نوم په مخه درځي:
شين کميس خامکۍ، او انګۍ د واده
د شلمې ول د زوم، سپېلني او تور سکور (ياد)
نوټ: که هر څوک د سپېلني په اړه کوم شعر، ټپه، متل، غاړه لري لاندې دي ئې ولیکي
Blog by Mir Hassan Attal. Pashto info.
Spelani sa ta waye? Khatira Yar di pa khyber ki osi. Tola dara da spelano daka sha. Khatir Afridi
Comments
Post a Comment
Thanks for visiting Pashto Times. Hope you visit us again and share our articles on social media with your friends.