Pukhto Adab. Adab Sa Ta Waye? What Is Literatur

 Pukhto Adab. Adab Sa Ta Waye? Pashto Literature

Pashto made easy

ادب څه ته وائي؟

ادب هر سړے لولي ولي چي ادب هغه خوږه سندره ده چې په غم کښي خوشحالي راولي - د ژوند نه د مزه اخستلو د پاره انسان کښې نوي جذبه پيدا کوي - خو اکثر څه چې ډير خلق د ادب څه ښکاره او کوټلي معني نه شي کولي چې ادب څه دے - ځکه چې ادب نه خو څه مادې څيز دے چې مشاهده يې وکړي شي او کنه د سائنس څه کوټلي فارموله ده چې سمدستي د سي ذهن ته کوز شي-په دي حلقه ډير بڅونه شوي دي خو ولې د خپل معنوي ژورتيا او فراختياله کبله د ادب يو جامع تعریف په لنډو ټکو کښې چا تر اوسه نه دي کړي ځکه خو انګریز پوهاند سينټ اګسټن د ادب په حقله وائي چې :

" که ځما نه تپوس نه کوي نو زه پرې پوهېږم او که تپوس رانه کوي نو بيا پرې هيڅ نه پوهيږم -"

مونږ به پرې هم بحث کوؤ خو اول ضروري ده چې د ادب په لغوي او اصطلاحي معني و مفهوم ځان خبر کړو-

د ادب لغوي او اصطلاحي معني: ادب د انګریزۍ ژبې د literature د ترجمې په طور استعماليږي لټريچر د لاطيني ژبې د" litra " نه وتلي دي چې معني يې خط يه ليک کول دي - دغه شان د لټريچر معني ليک لوست کول او پوهه حاصلول دي-

په دي حقله نو موړي ليکوال عبد الحليم اثر صيب وائي چې ادب د عربي په لغت کښې د زيرکۍ، پوهي او د څه څيز د اندازې ساتلو په معني کښې راغلي دي -

د ادب په حقله د ګڼو پوهانو راي او ويناګاني

په اصطلاحي لحاظ سره ګڼو دانشورانو د ادب معني او تعريف کړي دي - چې دلته د څو نوموړو ويناګاني رانقل کولي شي-

1

هغه معلومات چې د کتابونونه حاصليږي ادب دے

( ډسکودس) 

2

 قدرت چې انسان ته کوم دائمي څيزونه ورکړي دي د هغي څرګندو نه لطيف ادب دي - (مياکن) 

د انګریزۍ ليکوالونه نه علاوه په دي حقله پښتنو ليکوالو هم خپل خيالات څرګنده کړې دي لکه پوهاند حبيبي صيب وائي - 

" په اصطلاح کښې ادب هغي پوهي او هنر ته وئیلې شي چې سړي د هغي په برکت د ښو څيزونو په حلقه زده کړې کوي او هغه پوهه چې سړي د هغي په بنه څيزونه زده کړي-" 

ښاغلي صدیقي الله ريښين صيب د ادب په حقله ليکي

" ادب د عربو په لغت کښې زيرکۍ او پوهې ته وايي او د څه شي اندازه ساتل هم معني کوي او په اصطلاح کښې توب دوه ډوله دي يو نفسي دي او بل درسي، د نفس ادب اخلاقي فضيلت او ښيګړې ته وائي او درسي ادب ښه ليکل ښه لوستل او خپل مطلبونه ښکاره کولو ته وائي-" 

د ادب په حقله د ګنو حوالو نه ورته عام خيال دا دي چې ادب دوه مقصد لري اول دا چې انسان ته خوشحالي ورکوي او يا د هغه په علم کښې اضافه کوي- نن صبا اکثر کتابونه هم په دغه خيال او دغه رنګ کښې ليکلي شي چې خوند دي هم پکښي وي او علم هم - د ادب مقصديت هله په ځاي کيدي شي چې لوستونکي تري د خوند اخستلو سره سره علم او پوهه حاصله کړي - 

د شو تاسو د پاره نن ورځې د ادب تعریفونه او ګنو پوهانو راي انشا الله صبا به ستاسو سره ده هم شريک کړم-

- د ادب دائره 

- د ادب قسمونه

Writing : Waqas Ali

Book reference : پښتو ادب پوهنه؛

( Written by Sahar Gul Sahar Katozai )