Stockholm Syndrome And Afghan Pashtuns. Pashto Blog About Pashtuns

Stockholm Syndrome And Afghan Pashtuns. Pashto Blog About Pashtuns

د ظالم سره خواخوږي

په کال 1973 کې د سويډن په ښار کې غلو په يو بېنک باندې حمله وکړه او څلور کسان يې د څو ورځو لپاره يرغمل کړل. کله چې دغه کسان ازاد شول نو په غلو د ګواهۍ ورکولو په ځاى يې د هغو لپاره چندې وکړې او د هغو په حق کې يې وييل شروع کړل. اصل کې دا خبره د عقل او د منطق خلاف وه خو بيا په Psychology سايکالوجي کې ورته Stockholm Syndrome 

وييل شروع شول

نن پښتانۀ په عملي توګه د دغې بيمارۍ ښکار دي چې وجه يې په پښتنو باندې شوي او کيدونکي ظلمونه دي. ځکه چې کله ظلمونه ډېر زيات شي نو انسان د ظالم په باره کې سوچ شروع کړي او وايي چې هغه کوم کارونه دي د کومې له وجهې چې ده ظلمونه کيږي. د دغه سړي سره بيا بله کومه لاره نه وي نو هغه دغې ظلمونو سره ځان عادتول او برابرول شروع کړي. د اخيري حده پورې کوشش کوي چې د ظالم خيال ساتي او داسې يو کار ونکړي چې د هغې په وجه ظالم ته موقع په لاس ورشي او د ده سره ظلم وکړي. هم په دغه کشمکش کې د هغه نه بيا دا هم هېر شي چې ظلم کول يا د ظالم بل يو کوم عمل غېر فطري دى. د هغه نه د خپل حق لپاره اواز پورته کول هېر شي. خپل ټول انساني حقونه ترې هېر شي، د ظالم ظلم کول ده ته يوه ريښتونې درجه ښکاريدل شروع شي. د دغه سړي د ظالم سره جزباتي طور مينه پېدا شي، د ظلم لپاره بيا څه عذر لټول شروع کړي او په تېر اخر د هغه سره کومک کول شروع کړي تر دې چې د خپل حق غوښتلو په ځاى د ظالم په حق کې وييل شروع کړي.

بيا هغه خلک کوم چې د ظالم د ځنګل نه د دغې مظلوم د خلاصون خبره کوي، هغه دغه خلک او د هغو خبرې نه مني، او د هغو نه نفرت کوي.

نن هم دغه حالت د پښتون قام دى، د خپل حق غوښتلو په ځاى د ظالم ملګرتیا کوي او دغې ظلم له جواز ګوري. د دغې ظلمونو سره د پښتون قام يوه مينه پېدا شوې ده او واي چې دا زمونږ د ګناهونو سبب دى.

تاسو ته به په ټولنه کې په زرګونو داسې خلک مېلاو شي چې د دغې بيمارۍ ښکار دى. کله چې ته د هغه مدد کول غواړې، د هغو د خلاصون خبرې کوى، د ظالم نامه اخلې او يا د هغه خلاف خبره کوې نو هغه به تا ته دوه رنګه جواب درکوي.

وړومبى خو دا چې وايي به چې دا زمونږ عملونه دي، زمونږ خداى زمونږ نه خفا دى، دا دنيا فاني ده او د مومن مسلمان لپاره دهوکه ده مونږ له د اخيرت سوچ او فکر پکار دى.

دوېم به بلها شى مثالونه درکړي چې په پښتون قام چې څه کيږي نو ټيک دي، مثلاً چارچاپېره به بلها مثالونه درکوي چې ګوره کنه مونږه چرس خرڅوو، يو بل سره جنګ جګړې کوو، په مونږ کې فلانۍ عېب دى نو دا څه ظلمونه چې کيږي نو ټيک دي موږ لايق يو د دى ظلمونو.

په اولنۍ قسم کې د تبلیغ ډېر غټ لاس دى، تبلیغ رياست د مظلوم خلاف د وسلې په توګه استعمالوي لکه مظلوم ته دا وايي چې په تا څه ظلمونه هم کيږي نو دا ستا د اعمالو نتيجه ده نو هغه ته صبر ښودل کیږي، او صبر کوونکو ته د حورو او غلمانو او او شودو د نهرونو لالچ ورکول کېږي، او ورته وييل کېږي چې د ظالم دپاره عذاب شته.

دا ډېره خطرناکه بيماري ده، د دې بيمارۍ نه د وتلو لپاره به مونږ ته اواز پورته کول وي، مونږ ته چغې وهل پکار دي. مونږ له پکار دي چې په قبرونو د شهادت د کلمو په ځاى د قاتل نوم ليکو چې پښتون قام ته د ظالم مخ او څهره ورياده وي.

ليکنه: Akbar Khan Arya

ژباړه: Muhammad Zaki