Dr. Abdul Wakil Khan, Father Of Agriculture And Orchards In Afghanistan.

 Dr. Abdul Wakil Khan, Father Of Agriculture And Orchards In Afghanistan.

By Numan Dost.

د کابل – جلال اباد پر لویه لاره، د لغمان په ګردي کڅ کې  د یوه پخواني نظامي مرکز خواته یوه لویه دروازه ده. په دې دروازې لوحه نصب ده او پرې لیکل شوي : د ډاکټرعبدالوکیل خان ترویجي بڼ

مرحوم ډاکټرعبدالوکیل داسې یو نوم دی چې په یادولو یې د سړي ذهن ته د مڼو، زردالو، بادامو... ښایسته بڼونه راشي او د زړه په سترګو د سرو سرو مڼو په لیدلو خولې کې لاړې راټولې شي

د شاهي دورې دا وطنپال وزیر داسې شخصیت و چې نوم به یې تل د خلکو په ذهنونو کې شین وي. د ده له نوم سره د غلو دانو له لحاظه د یوه غني افغانستان څیره تداعي کیږي.د ډاکټر عبدالوکیل له وزارت مخکې افغانستان هر کال له امریکا متحده ایالاتو څخه له ۸۰۰ زره ټنو زیات غنم واردول؛ خو کله چې دی وزیر شو(۱۹۷۲) نو په هڅو یې وطن له دې اړخه خودکفا شو او دې خودکفایۍ تر (۱۹۷۹) کال پورې دوام وکړ (۱). خو د غويي له کودتاه وروسته، کیسه داسې خرابه شوه چې تراوسه جوړه نشوه

د مرحوم ډاکټر وکیل یوه کلیوال، چې کابل کې یې ټکسي چلوله، راته ویلي و چې وزیر صیب به کلي په کلي ګرځیده. خلک یې بڼوالۍ ته هڅول او خپله یې د نوو روزل شویو نیالګیو پالنه کوله. یو وخت یوه بڼوال ته، چې پټي کې یې هم د غنمو فصل ولاړ و او هم مڼې، وویل چې د مڼو په باغ کې بل فصل مه کرئ. هغه ورته ویل چې وزیرصیب غریب خلک یوو، غنم چې ونه کرو څه وخورو؟ وزیر صیب یې هملته د غنمو قیمت محاسبه کړ او نغدې پیسې یې ورکړې، خو شرط یې ورته کیښود چې غنم به ریبې. بله میاشت چې بیا راغی، بزګر پیسې وهلې وې، خو دغنمو ریبولو ته یې لاس نه و، ور وړی!

بڼوالو ته د وزیر صیب  بله مهمه توصیه دا وه چې د خپلو حاصلاتو قدر وکړي. د خرڅلاو لپاره خپلې میوې په درېیو برخو وویشي: اعلي، متوسطې او ادنی. ټینګار یې دا و چې که د کمې ګټې لپاره له اعلی سره ادنی ګډې کړي، نو بازار کې به خپله اوږده ګټه ( اعتبار) له لاسه ورکړي

 تېره پنجشنبه، د همدې هیوادپال شخصیت په نوم جوړ شوي بڼ ته ورننوتلو. دا ځای څو کاله وړاندې سپیره او له کاڼو ډک ډاګ و؛ خو اوس د خوارکیښو کارګرو په مټ او د 

WFP او  SARCDO

 موسسو په ملاتړ یې بڼه بدله شوې وه. دلته د زیتونو ونې دي،  د بېرې ونې پیوند شوي، د بېرو نوي بوټي روزل کیږي او که فعالیتونه یې بند نشي؛ نو یوخت به ورته د مچیو لښکرې راشي، د بېرو د ګلونو شیره به راټوله کړي؛ خو لکه زموږ حریصان، یوازې خپلې ګیډې به پرې مړې نکړي، بلکې نورو ته به قیمتي شات (شهد) تولید کړي

باغ کې ګرځیدلو، هره خوا چې مې کتل د میوو نیالګی وو. دا ځای به پسرلي کې داسې ښکاري لکه جنت چې ځمکې ته راښکته شوی وي. نیالګیو ته د اوبخور داسې سیستم جوړ شوی و، چې هر بوټي ته څاڅکي څاڅکي اوبه تویدې او په دې توګه هم بوټي تازه ساتل کیدل او هم د اوبو په څير د حیاتي مادې د اسراف مخنیوی کیده

د بڼ منځ کې یوه لویه خونه ده چې هره خوا یې ښیښې لګیدلي او د ټول بڼ ننداره ترې کیږي. له بڼوالو سره مو همدلته شین چای وڅښه. 

کارګرو د هغه وخت کیسې کولې چې دا یو سپیره ځمکه وه. د هغه وخت کیسې چې دلته غرنۍ بېرې وې او څارویو به خوړلې. دوی د جمهوریت د دورې د لغمان لپاره د کرهڼې د وروستي رئیس ښاغلي خوشال، صفتونه هم وکړل چې په خپلو هڅو او منډوترړو یې بڼوالۍ ته وده ورکړه. دا رئیس مې نه لیدلی او نه یې پیژنم؛ خو خوشبخته راته ښکاره شو. ځکه له ټولو خوشبخته انسانان هغه دي چې په غیاب کې او پرته له کومې ویرې یا تمې ښه یاد شي او د ښه والي لپاره یې ثبتونه هم وړاندې شي

دوی دا هم ویل چې د لغمان اوسنی والي د دې بڼ لیدلو ته راغلی و او د لا نورو کارونو لپاره او د اوبخور د معیاري سیستم جوړولو لپاره یې مسوولینو ته سپارښتنې او د مرستو ژمنې وکړې

خو د دې ستړو باغوانانو ګیله دا وه چې له پنځو میاشتو راهیسې یې معاشونه، نه دي اخیستي او دلته چې غریب خلک بې معاشه شي، نو د مشکلاتو د ګراف د لوړیدو سرعت  یې په اسانه لیدل کیدای شي

د دې بڼ لیدل زړه تازه کوي او زړه ته قوت ورکوي. 

یواځې د کابل – جلال اباد پر لویه لاره، ځای ځای دومره شاړې ځمکې او ډاګونه دي چې که ودان شي او د کرکیلې او بڼوالۍ لپاره چمتو شي، نو بیا به مو د خلکو په سترګو کې د ولږې، خوارځواکۍ نښې نه لیدل کیږي. بیا به مو خلک پردیو مرستو ته لاس په نام نه وي ولاړ او بیا

د دې شاړو ځمکو ودانول اسانه دي او دا ځکه چې لاندې ترې د کابل سیند بهیږي او پاس په غرونو کې چینې دي. یوازې اراده غواړي او بس.

لکه څنګه چې مرحوم ډاکټر عبدالوکیل د هیواد ډيرې شاړې ابادې او په شنو باغونو بدلې کړې، که دغه شان کوم بل وزیر هم پیدا کړو، نو لرې نه ده چې ټول افغانستان به تک شين او یو ځل بیا به د غلو دانو له کبله خود کفا شي

-----------------------------------------------

 (۱) : ډاکټر عبدالوکیل  خان، د نوې کرنې او بڼوالۍ پلار- لیکوال: امیرجان وحید احمدزی

 -------------------

نوټ

نور عکسونه د کمزوري نیټ له کبله اپلوډ نشول

Pashto Times Tags. Pashto Agriculture.

Dr. Abdul Wakil Khan, Father Of Agriculture And Orchards In Afghanistan. Father Of Modern Agriculture In Afghanistan. 

Dr. Abdul Wakil Khan Who Once Made Afghanistan Self Sufficient In Wheat Production. 

Ex Afghan Minister Abdul Wakil Khan Role And Contribution In Afghan Agriculture And Gardening.