Da Lewanyano Neka By Ghani Khan. Understanding And Explanation.

 Da Lewanyano Neka By Ghani Khan. Understanding And Explanation.

د ليونيانو نيکه، مونځ، مستي او حسن جوړيدل

اې د ليونيانو نيکه مونځ ښه که مستي ښه ده

حسن جوړيدل ښه دي که حسن پرستي ښه ده؟

ښه ده مستي ښه ده خو زړه پاک لکه آينه غواړي

دا درياب هضمول د سمندر هومره سينه غواړي (غني خان)

دليونيانو نيکه مطلب د بغداد منصور حلاج۔ ځکه چي هغه په عاشقانو او شاعرانو کې ډير مشهور دې، د عشق د ميدان اتل دې او عاشقان اکثر ليوني شمارلي کيګي۔مستي مطلب الله۔ غني خان چي کله د موسي عليه السلام قصه کوي په هغي کي وايي

ناګاهه پړق شو، درياب د نُور راغې

څه په مستۍ راغې څه په سرور راغې

هستي شوه ګونګا مستي ګويانه

د الله پاک سره د مستئ ذکر کوول د صوفيا روايت دې لکه رومي چي په ديوان شمس تبريز کي وايي،

مردِ خدا مست بود بې شراب

الله عالم دې چي منصور ته څه کشف شوې وو، خو د هغې نه پس ديارلس کاله د هغه صرف دا خبره وه چي "لااله"مطلب دا دې چي د الله نه علاوه نور څه هم نشتې، په دې وجه زه هم الله يم (انالحق)۔

جمله معشوق ست و عاشق پردهٔ (رومي)

خود کوزه و خود کوزه ګر و خود ګلِ کوزه، خود رندِ سبو کش (رومي)

 هغه به وې ما خپل زړه پاک کړې دې او دلته الله حلول کړې دې۔ هغه به وې خلق مونځ ولې کوي، مونځ کوول خو ځان ته سجده کوول دي۔ زړه صفاکړۍ چي د مخلوق د حيثيت نه اوځۍ۔ په دې د هغه وخت جيد علما دده خلاف شو او د مرګ سزا يې ورکړه۔ اګرچه دده په دې فلسفه څه علما پوهه هم وو، لکه جنيد بغدادي صيب چي د منصور د قتل په سزا دستخط کولو نو د صوفيانو خرقه يې اوويستله او د عدالت دفتري لباس يې واغستو۔

غني خان په دي اشعارو کي هم منصور مخاطب کړې دې۔ ورته وايي چي ښه ده چي مستي په انسان کې حلول وکړي او دې هم مست شي او په خالق کي ورک شي۔

قطره دريا میں جو مل جائے تو دریا ہو جائے (غالب)

او دا هم پکار ده چي زړه د آينے شان پاک شي چي الله پکې خکاره شي

چاروں طرف سے صورتِ جاناں ہو جلوہ گر

دل صاف ہو تِرا تو ہےآئینہ خانہ کیا؟ (آتش)

 خو دا درياب چي هضموې نو سينه به غټه ساتې۔ (کومه چي منصور و نه ساتلې شوه۔)

منصوره ځکه خوپه دار اوختې

چې د اشنا راز دي حجرو له يوړو  (غني خان)

 منصور راز افشا کړو او سزا يې اوموندہ۔ د الله پاک نُور په زړه کې ساتل اسان کار نه دې۔ انسان چي مست شي نو ځان قابوکوول ورته ډير ګران شي۔ په دې وجه صوفيا فرمائي چي د منصور سزا دراصل د الله د طرفه وه چي ده د عشق اصول مات کړل، الله ورته په دنيا کې سزا ورکړه او خپل ولي يې آخرت ته پاک کړو

د غني خان دا دوه شعرونه د وحدت الوجود د فلسفې او د منصور حلاج د واقعے احاطه په ډيرو کمو او جامع الفاظو کې کوي۔ دا د غني عظمت دې چي هغه د استعارو په ژبه کې عظيم فکر پيش کوي۔

مونګ له پکار ده چي پوهه حاصله کړو او خپل دا اتل دنيا ته د يو ملحد او بې دينه شاعر په شکل کې نه پيش کوو۔ غني خان د متنوع خيالاتو حامل دې، هغه وخت به ضرور راځي چي پښتانه به پري پوهه شي او استفاده به تري اوکړي۔

تاثير خان 

سوات

8/3/22

Da Lewanyano Neka By Ghani Khan. Understanding And Explanation. Pashto Songs Lyrics Of Ghani Khan Baba. Da Ghani Nazam A Da Lewanyano Nekka.

Pashto Times.