Ajal, Mula, Khawra, Aw Ghani Khan. Ghani Khan Nazan Explanation. Ajal
Aajal, Mulla, Khawra Aw Ghani.
اجل، مُلا، خاوره او غني
چغې وهي اجل، مُلا ته اورې او که نه اورې
تشه خاوره نه ده غني څنګه به شي خاورې
اجل: اجل خپل څه جسماني وجود او اواز نه لري۔ د اجل مخ د روح په سترګو ليدلے شي او اواز د روح په غوګونو اوريدلې کيدے شي۔
مُلا: د رندانه مزاج شاعرانو علامت دے په جسم او وجود (يعني ماده) يقين ساتلو والا، چي شهوت پرست وي ځکه چي وجود پيجني او روح نه۔ هم دا وجه ده چي مُلا د اجل اواز نشي اوريدے۔
عقل ترينه ګيرې اوخوړخيټې تري ايمان اوخوړ
ګوره په وربشو کې خره لعل د بدخشان اوخوړ (غني خان)
خاوره: مادي حيثيت لري۔ د انسان خاورين وجود د فطرت نظام ته مجبوره او محتاج دے۔ په فطرت کې هر شے تغير طرف ته ځي۔ په دې وجه انساني جسم خراب شي او خاورې شي۔
غني: غني د الله نوم دے۔ د انبياےکرام علیہم السلام اجمعین، بيشتر فلسفيانو (مثلا سقراط، افلاطون۔ ارسطو، تهامس ايکوناس وغيره) او صوفياو مطابق د انسان وجود د خاورې او د روح امتزاج دے۔ صوفيان پکې دا خبره هم کوي چي روح دراصل د الله د هستۍ يوه حصه ده، لکه شمس تبريز، رومي، ابنِ عربی، شيخ عبدالقادر جيلاني، رحمان بابا، وغيره۔
ساينس هم وڅ دا وييلي دي چي د کاينات هر مادی جسم د پارټيکل نه جوړ دے او دا دوه خويونه لري څنګه چي په ايټم کي دننه اليکټران هم پارټيکل( ذره) دے او هم ويو(موج)۔
غني خان که وفات هم شي خو په هغه کې چي کوم روح دے هغه د الله د ذات حصه ده، الله غني دے او په دې وجه د غني خان روح هم غني دے، مطلب غني دے د دي نه چي په هغه کې دي د کاينات د مادي جسمونو شان تغير راشي۔
هم دغه شان د خپل ذاتي نوم ذو معني استعمال او د روح دا خبره غني خان په بل ځايې کې هم کوي۔
دغلته رُک دغلته رُک شوي غني
زړګې دي خپل پردو سينو له يوړو
يعني غني (حقيقت ۔ الله) د خپل ذات حصه ( زړګے، لافاني روح) پردۍ سينے (مجاز،خاورے) له يوړو۔ چې حقيقت په مجازي وجود کې بند شو۔ او دمجازي وجود سترګې دومره وسعت نه لري چي غني ويني،ځکه غني رُک دے ( د انسان د سترګو)۔
او بيا ددي خبرې د وضاحت دپاره ورپسې شعر کې فرمايي
خيامه دغه ستا د مرګ وو ساعت
چي خپل سرور دې صراحو له يوړو
ځکه، چي سرور روحاني څيز دې او صراحي جسماني۔
منصوره ځکه خو په دار اوختې
چي د اشنا راز دِ حجرو له يوړو
ځکه چې راز روحاني دې او حجره جسماني۔
سقراطه دغه ځايې کې تيروتلې
ايمان دې واغست فلسفو له يوړو
ځکه چي ايمان روحاني دې او فلسفه په دماغ کې يي او دماغ جسماني دي۔ سقراط خپل قوم (ايتهنز يونان) ته په فلسفه کي دا ثابتوله چې د هغوي مذهب غلط دے۔
زمونګ مسله دا ده چي کله د چا په فن او فکر خبره کوو نو مزيد يې مشکله کوو او بجاے د فنکار په فن د پوهه ورکولو، دنيا ته خپل علم او پوهې تشهير کوو۔
زمونګ غني خان عظيم الشان مفکر دې۔ د خیرہ سرہ نور مضامين به هم د غني خان په باره کې ليکو۔ انګريزانو د شيکسپيير په پيجندو کې دوه سوه کاله اغستي وو۔ مونګ به د خپل اتل په پيجندو کې دومره وخ نه اخلو۔ اول به دغني خان مذهبي فلسفه واضحه کوو بيا به د هغه معاشرتي، سياسي او رومانوي فلسفه ته توجه ورکوو۔ ددي سره به د پښتنو ذهن ته نور وسعت ملاو شي او د خيره ستر دانشوران او ادبا و شعرا به پکې راپيدا شي۔
. ژباړونکي.. تاثير خان سواتي
Ajal, Mula, Khawra, Aw Ghani Khan. Ghani Khan Nazan Explanation. Ajal
Comments
Post a Comment
Thanks for visiting Pashto Times. Hope you visit us again and share our articles on social media with your friends.