Qanoon Da Cha Dapara Day? Omar Khogyani Pashto Blog King Akbar, Slavery And Pir Rokhan Baba.
قانون د چا دپاره وي؟
ما د یوې هندۍ لیکوالې کتاب لوستلو چې د اکبر باچا پهٔ اړه یې لیکلی دی او ډېر تعریفونه یې پهٔ کې کړي دي. د څهٔ وخت لوست وروسته لږ فکر کې شوم چې یرغلګر واکمن کهٔ هر څومره عادل شي نو هېڅکله هم د مقبوضه خاورې یو تابعدار او بل ویښ ځوان ته پهٔ یوه سترګه نهٔ ګوري او نهٔ هغه کس ته څهٔ قانوني حق ورکؤل کېږي دا دواړه کهٔ د یوې مور بچي هم وي.
د کتاب پهٔ ۳۵۹مه پاڼه کې یې لیکلي وو چې اکبر باچا د ۱۵۶۰م کال پهٔ شاوخوا کې غلامي ختمه کړې وه. د هغې وخت د مغل دربار یو تکړه وزیر ‘فتح-الله شېرازي لیکي چې؛
«په دې ورځو کې زهٔ د اګرې نه ګجرات ته روان شوم او یو ملګری مې لرلو. هغهٔ یو غلام (پهٔ اګره کې) خرڅ کړو. د ښار کوټوال د دې نه خبر شو نو د غلام (اصلي) مالک یې ونیولو او د کلا دروازې ته یې یوړو او غؤږونه یې ورته پهٔ وړوکي مېخ سوري کړل چې نورو ته یو خبرداری ورکړي.»
دا د اکبر باچا جوړ شوي قوانین وو چې د هغهٔ د طرف نه ټاکل شوي هر ګؤرنر او کوټوال پهٔ ډېر ښهٔ انداز پلي کؤل خو کهٔ تاریخ ته سم وګورو نو د غلامۍ د ختمؤلو دا قانون د پښتنو/افغانانو دپاره نه و! ځکه چې د شېرازي دا لیک تقریباً د ۱۵۶۵م کال دی. د دې لیک نه پوره ۲۰ کاله وروسته پهٔ ۱۵۸۵م کال کې د روښانیانو او د مغلو د ‘رالېږل’ شوي خادم اخوند دروېزه تر مینځ یو جنګ وشو چې روښانیانو پهٔ کې ماتې وخؤړه او پیر روښان پکې شهید شو. د جنګ نه وروسته د پیر روښان ښځهٔ بي بي شمسو د همدې رالېږل شوي اخوند پهٔ لاس یو هندو سوالګر ته د یوې غلامې یا وینځې پهٔ څېر ورکړل شوه چې د همغې دين د تعلیماتو خلاف کار و د کوم دین د تر لاندې چې اخوند دروېزه د اکبر واکمني قایمه ساتلې وه او پښتانهٔ یې پرې وهل خو دلته زما مقصد دین نهٔ دی ځکه چې دا ښکاره خبره ده چې د اسلام د نوم د لاندې هر څهٔ روان وو او دي. دلته د دې تاریخ د یادؤلو مقصد دا و چې د اکبر د غلامۍ خلاف قانون پهٔ اګرې کې د یو کوټوال د طرفه پلي کېداې شو چې اکبر به ترې هېڅ خبر شوی نهٔ و کهٔ نکوټوال څهٔ نهٔ وو کړي خو د یو ستر شخصیت چې د لکونو خلکو پیر و، د ښځې پهٔ غلامۍ کې د ورکؤلو خلاف نهٔ د اکبر کوم کوټوال یا ګؤرنر څهٔ قدم اوچت کړو او نهٔ اکبر پخپله حال دا چې د هرې پېښې نه اکبر خبرېدو.
د اکبر باچا دا قانون یو ځل بیا هغه وخت قانون پاتې نهٔ شو کله چې د پښتنو پهٔ لاس د ملندري د تاریخي ماتې نه وروسته د اکبر د شپې خوبونه حرام شو او د بیربل د هلاکېدو لهٔ لامله یې دوه یا درې ورځې نهٔ څهٔ خؤړلي وو او نهٔ یې څهٔ څکلي وو نو د پښتنو د ځورؤلو دپاره یې خپل هندو او مسلمان وزیران او جرنیلان د اباسین لوديځو غاړو ته راواستؤل او د پښتنو پهٔ ځمکو یې کلاګانې جوړې کړې چې بیا یې ترې د جنګونو دپاره ګټه پورته کؤله.
د حیرانتیا خبره دا ده چې هغه مغلو پیر روښان او د هغهٔ پیروانو باندې د کفر فتوې لګؤلې وې چې دینِ الاهي یې جوړ کړی و. د تاریخ نه ثابته ده چې ملحد او عیاش اکبر باچا پخپله و چې نهٔ یې اسلام ته کتل او نهٔ خدای ته. تر دې ډېره د حیرانتیا خبره دا دهٔ چې د پښتنو د ځپلو دپاره اکبر هندو جرنیلان (راجه مان سنګهـ او راجا ټوډرم مل او داسې نور) رالېږلي وو چې اسلام ورباندې وګټي. د جنګونو پهٔ دوران یې چې څومره پښتانهٔ نيؤلي وو نو دا یې سېنټرل ایشیا ته د غلامانو پهٔ شکل د خرڅؤلو دپاره ولېږل چې دا هم د اکبر باچا د قوانینو خلاف کار و.
خلاصــه-؛
تر نن ورځې پورې زمونږ قام کهٔ د هر چا د واک لاندې ژؤند کړی دی نو خپل حقوق نهٔ دي ورکړل شوي. د اکبر نه تر دې دمه هر ظالم واکمن پښتانهٔ پهٔ یو نوم او بل نوم ؤژلي دي او همېشه یې زمونږ پهٔ خاوره د نفاق تخم کرلی دی. کله چې هم مونږ د ظالم د ظلم خلاف غږ پورته کړی دی نو داسې زورؤرو مونږ د اسلام پهٔ نوم وژلي یو کهٔ پخپله څومره هم بې دينه یا د اسلام خلاف وي! او د خپلو قوانینو یې هم لا خاطر نهٔ دی کړی. تر نن ورځې پورې چې پښتون د چا د واک لاندې ژؤند کړی/کؤي او د خپل حق غوښتنه یې کړې ده یا یې پهٔ قام کې د لږ شعور پیدا کؤلو کوشش کړی دی نو یا خو یې پهٔ کور کې نظربند کړي دي، یا ترې جېلونه ډک دي او یا ترې ځمکې ډکې دي چې د ډېرو پهٔ کې نهٔ کفن مالوم شوی دی او نهٔ د قبر ځای. خلاصه دا ده چې تاته به هله د انسان پهٔ سترګه کتل کېږي کهٔ تهٔ د جابر واکمن هر ظلم باندې خولهٔ، غؤږونه او سترګې پټې کړې او ضمیر دې پهٔ ابدي خوب اودهٔ کړې ګني نهٔ خو د هغه وخت قانون ستا دپاره دی او نهٔ بل څهٔ
Comments
Post a Comment
Thanks for visiting Pashto Times. Hope you visit us again and share our articles on social media with your friends.