Letters And Recorded Cassettes. Khatoona Aw Casatona.
خطونه او کېسټونه
ډاکټر محمد علي ديناخېل
پوسټ ډاک فېلو
هومبولډ يونيورسټي (برلن) جرمني
نېته: 10م جولائي 2022
زۀ چې په درېم ټولګي (کلاس) کښې ووم نو زما پلار خط راولېږلو او ما په وړومبي ځل ولوستلو ۔ زما نيکه ډېر زيات خوشحاله شۀ چې وس په بل چا د خط لوستلو ضرورت پاتې نۀ شۀ ۔ بيا به خپلو خپلوانو ته خطونه هم ما ليکل ۔ د خط په اخر کښې به مو په اردو کښې وليکل چې خط لکهنے والے کي طرف سے خط پړهنے والے کو سلام ۔ يعني د خط ليکونکي د طرف نه دې خط لوستونکي ته سلام وي
کله چې په پينځم جماعت کښې ووم نو يو کلي وال مو په مسافرۍ کښې وۀ يو ځل مې د هغه د پلار د طرف نه هغه ته خط اوليکلو ۔ بيا هغه خپل پلار ته وئيلي وو چې کله هم ماته خط رالېږئ نو په دۀ به يي ليکئ ۔ وجه دا وه چې هغه مشر سړے به ما پسې راغے وئېل راشه زمونږ کور ته او مونږ له خط اوليکه ۔ زۀ چې به لاړم نو د هغه هلک مور ، پلار او کور واله به راته خبرې کولې او ما به ليکلې
د لسو مخونو نه خو ما چرته د هغوي کم خط نۀ وۀ ليکلې ۔ دوه ځله به مي پکښې چائے وڅښله ۔ پلار به يې خبرې اوکړې بيا به يې د هغه هلک مور ته وئېل هغې به خبرې اوکړې ۔ د هغه دوه ښځې وې هغوي ته بۀ هم د هغه پلار ووئېل چې که تاسو څه وئېل غواړئ نو ووايئ خو هغوي به وئېل زمونږ د طرف نه ورته صرف سلام اوليکه ۔ بيا چې به مې دا خط اوليکلو نو بيا به هغوي ټول کېښناستل او ما به ټول خط ولوستلو ۔
په کلي کښې به يوه بله زنانه راتله هغې له به مې د هغې ځوي ته خطونه ليکل ۔ ځوي ته به ډېره قارېدله ۔ کله به يې وئېل چې داسې اوليکه چې مور صاحبه ډېره قاريږي (ځان ته به يې پخپله مور صاحبه وئېله) ۔
هغې له به مې هم ډېر اوږده خطونه ليکل ۔ بيا ډېر تنګ شوم ۔ هغې به خبرې اوکړې هغه ضروري خبرې به مې اوليکلې او نورې به مې نۀ ليکلې ۔ يوه ورځ مې دغه شان لنډ خط اوليکلو، هغې ووئېل وس دا ما ته ووايه ما هغه شان مختصر ووئېل ۔ خفه شوه وئېل تا خو زما د غصې او د قارېدلو هغه خبرې نۀ دي ليکلې ۔ بيا مې چل زده کړو ۔ خط به مې مختصر اوليکلو او چې بيا به مې ورته لوستلو نو د هغې هغه ټولې خبرې به مې ورته واورولې
يوه ورځ يو کلي وال راغے وئېل زما ورور ته خط اوليکه ۔ خط مې د بدقسمتۍ نه په اردو کښې شروع کړو ۔ چې نيمې ته ورسېدم وئېل دا ورته اوليکه چې " هغه چيرګۍ جوټه سسته شوې ده ۔"
حيران يې کړم چې اے خدايه دا به په اردو کښې څنګه ليکم ۔ يوه شيبه مې قلم په خوله کښې نيولے وۀ ۔ يوه مسئله دا هم وه چې کله به ليکونکي لږ سوچ کولو نو بيا به خلقو وئېل چې خط نۀ شي ليکلے او ټوله ورځ سوچونه کوي ۔ بس سمدستي مې فيصله اوکړه چې دا باقي خط به په پښتو کښې ليکم ۔ او هم دغسې مې اوکړه ۔ (خدائے شته چې د دې خبرې به پينځويشت ديرش کلونه شوي وي خو دا خبره مې په اردو کښې اوس هم زده نۀ کړه) ۔
مشر ترۀ مې په سعودي عرب کښې وۀ کېسټونه به مو ورته لېږل او هغه به هم کېسټ رالېږلو ۔ ټول خاندان يو ځائے اوسېدلو۔ چې کېسټ به راغے ماسخوتن به ورته کېښناستلو ټولو به واورېدلو ۔ که چرته د چا ماشوم نوم به هم هېر شوے وۀ نو هغه به هم ګيلې شروع کړې
بله به دا هم مشکله وه چې چا به وئېل زما نوم يې د دې بل نه ولې وروستو واخستلو ۔ چا به وئېل زۀ خو يې بس د نورو وړو سره په سېل کښې يو ځائے ياد کړم او زما نوم يې ځانله بيل وا نۀ خستو ۔ د کېسټ ډکونکي د پاره د دې رتبو مرتبو خيال ساتل ډېر ګران وو خو بيا به يې هم د دې ډېر خيال ساتلو ۔ افسوس چې هغه کېسټونه زمونږ په کورونو کښې محفوظ پاتې نۀ شو ۔ کاش که دغه موجود وې نو نن به مو د خپل نيا نيکونو، او د نورو مړو رشته دارانو خبرې اورېدلې ۔
دا خبرې زمونږ د تاريخ، کلتور يوه اهمه برخه ده ۔ دا وخت زۀ په جرمني کښې د اول جنګ عظيم د پښتنو قيديانو په هغه خبرو څېړنه کومه، کومې خبرې چې د وړومبي نړيوال جنګ (1914-1919 ) په دوران کښې جرمنيانو د دوي نه ريکارډ کړي دي ۔ پکار دا ده چې مونږه هم د خپلو مشرانو خبرې، خطونه ، کېسټونه د ځان سره محفوظ اوساتو ۔
عکس مې د نيکۀ دے (دراني خان (1916-1995)
Comments
Post a Comment
Thanks for visiting Pashto Times. Hope you visit us again and share our articles on social media with your friends.