Nawabi In State Of Dir. Yousafzai State Foundation In Dir. Nawab E Dir

 

Nawabi In State Of Dir. Yousafzai State Foundation In Dir. Nawab E Dir

يوسفزۍ رياست دير کى ده نوابۍ دور اغاز ـ

اول نواب دیر خان رحمت اللہ خان۔

دہ یوسفزئ ریاست دیر حکمران خان رحمت اللہ خان دہ خپل پلار  شجاعت پناہ خان غزن خان غازی دہ مرګ نه 5 کاله پس پہ 1870 کی دہ دیر حکمران شو ۔ 

دہ دوی شخصیت پہ بارہ انګریز تاریخ دان په خپل کتاب پانړه نمبر 217

(Who is who of Afghanistan)

 کی لیکی چی دوی شپږ فوټه لوړ دنګ قد  مالک وو او ذھنی بدنی لحاظ سرہ دہ دیر سلطنت حکمرانی حق لری ۔ دہ نواب رحمت الله خان دہ انصاف نه دہ ھغو رعایا ڈیر خوشحاله دی او په ډول ډول تعریفونه یئے کیګی ۔

انګریز لیکوال زیاته کړہ چی

 خان رحمت اللہ خان په کال 1876 کی  دہ کابل  امیر شیر علی لخوا کابل ته  راوبللے شو دہ کابل امیر رحمت اللہ خان ته دہ کال  8،000 روپی مقرر کړے 100 ټوپک یئے ورته وړاندی کړل او په کال 1877 کی ورته دہ کابل امیر لخوا دہ نواب لقب ورکړے شو ۔

او هم دا رنګ په دير کى ده نوابۍ دور شروع شو

دا خبره ډير اهميت لرى چى دہ دیر او دہ کابل سفارتی تعلقات ډیر لوی تاریخ لری دہ اخون الیاس رح يوسفزى زوی عبداللہ يوسفزى دہ علم حاصیلولو نه پس دہ کابل په لوری لاړ چی ہلته دہ کابل ګورنر1670 خوا شاو کی خپل مشیر خاص مقرر کو او بیا دہ کافی مودہ نه پس دہ دیر واپسی پہ وخت څلور کسبګر کورنئ ورکړی وے چی پکی ترکاڼ ہینګر زرګر کپړے جوړولو والا شامل وو ده دير رياست په معيشت کى دغه کسبګرو ډير لوى کردار ادا کړۍـ

  دہ دیر او دہ کابل دا مینه بیا وخت په وخت تازہ شوی چى هم دا رنګ په کال 1814 خوا شاو کی دہ کابل بادشاہ شاہ شجاع او خان قاسم خان یوسفزئی لخوا دہ کافرستان کافر او فرنګی قوت مخنیوی لپارہ مشترکه جنګی مدد او اړکی جوړی وے۔

(بحواله انګریز مورخ الفھن سټونز )

کله چی نواب اول رحمت للہ خان دہ دیر نواب شو نو دغه وخت دہ دیر سلطنت او دہ پختونخوا سیمه دہ فرنګی دہ چال چلن او حملو پہ زد کی وا ولی چی دہ دیر ریاست حکمران غازی غزن خان يوسفزۍ دہ فرنګی خلاف خپل 6000 لښکر شبقدر پیښور او کوہاټ پوری دہ پښتنو دہ مدد دپارہ رسولی وو ۔ دہ امبیله پہ مقام خونړی جنګونو کی غزن خان يوسفزۍ او ده دہ ہغه زوی نواب رحمت للہ خان یوسفزئی مړانه دہ پښتنو تاریخ یوہ اہمه حصه ګرزولے شی۔

 دہ عبدالحلیم افغانی دہ کتاب په حواله دہ نواب غازی رحمت للہ خان یوسفزئی 12،000 لښکر دہ سرکاوئ په مقام دہ فرنګی سرہ جنګیدلی وو او بریالے شوے۔ دہ خان رحمت للہ خان سپه سالار دہ وردگ قبیلے نه ټاکلے شوے وو ۔ نواب غازی خان رحمت اللہ خان په کال 1884 کی دہ دنیا نه سترګی پټی کړے دہ دوی قبر دہ دیر شاہی مقبرہ کی دہ خپل پلار غزن خان او زوی نواب شریف خان په خوا کى جوړ دے۔

تحقیق و تحرير

ترجمان شاہی خاندان دیر اخون خیل یوسفزئ 

(نواب زادہ آرکیټکټ فاروق عالم خان)

Nawabi In State Of Dir. Yousafzai State Foundation In Dir. Nawab E Dir. History Of Dir State. Nawab Of Dir, Akhun Ilyas Baba, Akhunkhel Of Dir State. Yousafzai States. Pukhto History, Da Dir Tarikh, Gumnaan Riasat. Suliman Shahid.