Khan Mir Hilali, Hamza Baba, Ghaffar Khan Baba Aw Jambhooriat.
Awais Kamal
د پښتو ژبې شاعر ليکوال، صحافي خان مير هلالي په خپل خپل وخت خلافت تحريک، خدائي خدمتګار او مسلم ليګ کښې وخت ووباسلې وو ۔ په شاعرۍ کښې يې زياتر په اسلامي غزاګانو شاعري کړې ۔ هلالي يو اخبار "جمهوريت" په نوم ووباسلې وو، د اخبار نوم جمهوريت وو خو دفاع به پکښې د آمريت او غير جمهوري اقدارو کېده ۔ خان مير هلالي يو کتاب "توريالي: د فيرنګولئ کال ۱۸۴۹ نه تر پاکستان ۱۹۶۶ د پښتونخوا تاريخ" په نامه په کال ۱۹۶۷ کښې چهاپ شوې وو ۔ هلالي په دې کتاب کښې د انګريزانو راتګ نه تر پاکستان جوړيدو وخت پورې د پښتنو قامي شخصياتو، تحريکونو تاريخ اسلامايز کړې دې او د پښتنو قربانئ نتيجه يې پاکستان جوړيدو په توګه وړاندې کړه دي ۔ بيا يې پاکستان جوړيدو نه پس د پښتنو تاريخ پاکستانايز کړې دې او مسلم ليګي آمرانه، غير جمهوري بيانيې له يې زور ورکړې دې، د کتاب يو باب په پاکستان او هند ۱۹۶۵ جګړې متعلق ليکل شوې دې چې د ايوب خان قصيدو، نظمونو او پاکستان هند جګړې کښې د پښتنو قربانو ذکر باندې مشتمل دې۔ هلالي دې کتاب انتساب ډکټير ايوب خان په نوم کړې دې او کتاب باندې تعارفي خبرې حمزه شينواري، سيد تقويم الحق، محمد عبدالقدوس، عبدالخالق خليق ليکلي دي ۔
حمزه بابا په خپلو تعارفي خبرو کښې لکه د مسلم ليګي صحافيانو د جناح صفتونه کړي، حمزه بابا ليکي چې "کوم وخت چې مسلمانانو ته قائداعظم محمد علي جناح د کانګريس اصلي حېثيت نه پرده پورته کوي او مسلمانانو ته دا ښئ چې کانګريس يوازينے د هندو اکثريت نوم دې او بغير د هندو راج د حاصلولو نه يې بل مطلب نشته نو ورو ورو مسلمانان کانګريس نه بېل شو او مسلم ليګ ته لاړل۔"
بيا ورپسې حمزه بابا د ايوب خان مارشل لا لګولو ته د ۱۹۵۸ انقلاب نامه ورکوي، واي چې ۱۹۵۸ ۱نقلاب راغې نو هلالي د خپل اخبار "جمهوريت" په ذريعه د دې تائيد وکړو او د فيلډ مارشل محمد ايوب د حکومت په حقله يې د خوشالئ او اطمينان اظهار وکړو ۔ حمزه بابا خپل ژوند نيمايي وخت مسلم ليګي پاتي شوې او پاتې ژوند حمزه بابا پښتون ولئ پربنياد ولاړ قامي سياست هم نوا پاتې شوې وو ۔ حمزه بابا خپل سوانح مسوده کښې هم بيا مسلم ليګ باندې سخت تنقيد کړې وو او جناح يې کنځلې وو چې چهاپ وخت کښې ترېنه دا خبرې لرې کړې شوې وې ۔ حمزه بابا به بيا وروستو ځاے په ځاے خطونو کښې د باچا خان او ولي خان دفاع کولو ۔
په دې کتاب کښې هلالي خپلو ابتدائي خبرو کښې چې کله د باچا خان او جناح مذاکراتو ذکر کوي نو باچا خان متعلق مسلم ليګي متعصبانه انداز کښې ليکي چې "د نورو قامونو مشران چې زاړه شي، په تجربه او تدبر پاخه شي او زمونږ مشران چې زاړه شي نو په خوئ طبعيت واړه شي ۔ که باچا خان د پاکستان د سربراه (قائداعظم) منلې وې نو نن به باچا خان د ډيرو غمونو او پريشانو نه په آمان وو۔"
هلالي په دې کتاب کښې دايوب خان په تعريف کښې داسې انګې بنګې ژغولي دي چې يوځاے يې په يو نظم کښې ليکلي دي چې
دې مهربان په پاکستان محمد (ص)
سيورے په سر د ايوب خان محمد (ص)
يوځاے يې داتا دربار ګنج بخش له قبره ۶۵ جنګ له راويښ کړې او پښتنو ته يې پرې وئيلي چې زه پښتون د غزني نه لاهور ته راغلې يم او ستاسو په وطن هندوانو چپاؤ کړے دې، ملا وتړۍ او ميدان له ورځۍ ۔
پښتانه داسې قسمه درباري صحافيانو، دروغ ګو، کيسه باز شاعرانو هم برباد ساتلي دي، سنګه چې هلالي خپل اخبار کښې ۶۵ جګړي له ترانې او آمرانو قصيدې ليکلې او پښتانه يې د پردو جنګونو خشاک جوړولو له تيارول، همداسې په افغان فساد جګړې وخت کښې به په افغانستان کښې محمد زبير شفيقي د نسيم حجازي جهادي ناولونه پروپيګنډې لپاره پښتنو ته ژباړل ۔ پاکستان جوړيدو نه پس داسې قسمه شاعران, اديبان د پښتنو لپاره ډيوډ جانز نه کم نه دي ۔ پښتنو وزګار خيلو نيمه ژوند د وحيد ګل استاذ په بې مقصده اوږدو اوږدو قيصو او داسې قسمه پروپيګنډسټ شاعرانو باندې ضائع کړې دې چې هيڅ ادبيت نه لري ۔
Khan Mir Hilali, Hamza Baba, Ghaffar Khan Baba Aw Jambhooriat
Comments
Post a Comment
Thanks for visiting Pashto Times. Hope you visit us again and share our articles on social media with your friends.