Pashto Times

Pashto ChatGPT. ChatGPT Introduced Pashto.  Pashto Explainer By Muhammad Yaad.  چټ جي پي ټي کې د پښتو برخې راتګ رښتیا هم خوندوره ده او دقت یې هم تر پخوا ډېر زیات شوی دی. دا ښه خبره ده چې موږ د مصنوعي ځيرکتیا په دور کې پښتو ژبه د داسې پېچلو خو ګټورو سیستمونو برخه کړو، خو پوښتنه دا ده چې موږ لپاره به څومره ګټوره وي او رښتیا به ترې څومره ګټه واخلو؟  تېرو تجربو ته په کتو د دې پوښتنې ځواب ډېر خوندور نه ښکاري. وجه یې دا ده چې ستونزه په وسایلو کې لږه او زموږ په چلند او لیدلوري کې ډېره ده. دا لومړی ځل نه دی چې یوه ټکنالوجي موږ ته آسانتیا رامنځته کوي، تر دې وړاندې مثلاً پخپله انټرنېټ ډېره لویه آسانتیا وه، خو موږ ترې د یوه قوم په حیث د خپلې عمومي ودې لپاره څومره ګټه واخیسته؟  که ښېګڼه یوازې دا وي چې چټ جي پي ټي یا بله هره ټکنالوجي موږ ته معلومات راکوي، نو دا معلومات خو له پخوا راهیسې په کتابونو کې هم پراته دي او انټرنېټ هم سوچ بې پښتو نه و، موږ هغسې ولوستل چې ضرورت یې و؟  مهمه دا ده چې لومړی موږ کې د څیزونو د سم استعمال ذهنیت پيدا شي، دا ذهنیت هله پيدا کېږي چې موږ د یوې س...

Sher Shah Suri. A Pashtun Reformer who Rulled India for Five Years. نن د پښتون پاچا شېرشاه سوري د مړيني۴۷۹ تلين دئ. فريد خان له نن څخه څلور پېړۍ وړاندي په هند کي يو ځواکمن افغان واکمن وو چي د هند پر لويه وچه يې خپله واکمني چلوله، هغه د یوه پړانګ په وژلو سره د بهار د پاچا ژوند ژغورلو وروسته د "شیرخان/وروسته شېرشاه" لقب تر لاسه کړ. هغه ٤٧۹کاله وړاندي په همدې ورځ ماپښین قضا د کالنجر د کلا په یوه برج کي د باروتو په ګودام کي د چاودني پر مهال ومړ.  د هغه نيکه ابراهيم خان سور او پلار حسن خان له روه (پښتونخوا) څخه هندوستان ته مهاجر سول او د افغانانو د لودي په واکمنۍ کي يې دنده ترسره کړه.   شېرشاه سوري ته د هند خلکو د سلطان العادل لقب ورکړی او هغه یوازنی پښتون وو چي په مرګ یې د هند لوی واړه او د هر مذهب خلکو ژړل. _________________________________ په هندوستان کي د افغانانو د واک او حکومت په اړه خورا لږ څه ليکل سوی دي، که وي هم اکثره يې د جنګو او شخړو په اړه دي. د هغوي د بریاوو، غوره تدبیرونو، حکمت، عدالت، علم پرورۍ، حکومتولۍ، ناکاميو او نور تاریخ سم نه دی لیکل سوی. که وي هم زموږ تر...

 دځمکپو هنې( جغرا فییې ) ځینې اصطلاحات --------------------------------------------------------------------------- لیکوال/ډاکټرحضرت ولی زرمتي ځمکپوهنه : (جغرافیه) ۱- ځمکه : Earth د شمسي نظام له سيارو څخه يوه سياره ده چې موږ او تاسو پکې ژوند کوو ۲- د ځمکې وېش : یوه برخه وچه او درې برخې اوبه دي. ۳- لویه وچه : قاره - براعظم. ۴- لویې وچې : ۷ دي " اسیا، اروپا، افریقا، شمالي امریکا، سوېلي امریکا، اوقیانوسیه او انتارکتیکا " ۵- نیمه وچه : براعظمګی، برصغیر ۶- سمندر : بحر - اوقیانوس ۷- سمندرونه : ۴ دي " آرام سمندر، شمالي کنګل سمندر، اطلس سمندر او د هند سمندر " ۸- سمندرګی : بحیره ۹- خلیج : د سمندر هغه برخه چې دننه په وچه کې پرېوتلې وي . درې څنډې یې وچه او یوه برخه اوبه وي. ۱۰- ټاپو : جزیره ۱۱- ټاپووزمه : جزیره نما - شبه جزیره ۱۲- سیند : دریاب ۱۳- سیندګی : کو چنی سیند ۱۴- اوبلار : کانال - آبنا ۱۵- ځمکتړانګه: هغه نرۍ وچه چې دوه سمندرونه او سمندرګي سره نښلوي. لکه د کارا تړانګه. "خاکنا" ۱۶- ناور : جهیل - په لوی کچ ولاړې اوبه ۱۷- نېز : سېلاب ۱۸- خؤړ : لګډ - توی. د نېز لار...

 Ajmal Khattak Interview With Hanif Khalil. Pashto Interview of Ajmal Khattak in 1999. نن نه پنځه ويشت کاله مخکښې مې ارواښاد اجمل خټک سره يوه مرکه کړې وه چې نن يې د فيسبک ملګرو سره هم شريکول غواړم---- اجمل خټک سره مرکه مرکه کوونکی ---حنيف خليل  اجمل خټک د پښتو با شعوره شاعر، زيرک محقق، سپیڅلی نقاد، سنجیده صحافی او پوهه سیاستدان دی. د اولسي ادبي جرګې د سیوري لاندې ئې د کا کاجی صنوبر حسین مومند، حمزه شینواری، او دوست محمد کامل په ادبي صحبت کښې ناسته کړې ده چې له دغو دريو شخصيتونو نه د ډبرڅه زده کولو پخپله هم معترف دی. هسې خو د دوئ شخصیت کڼ اړخیز دی- څه ئې چې لیکلي دي ډیر معیاري ئې لیکلي دي خو بنیادي طور دوئ د یو زيرك شاعر په حيث ډيره لوبه نامه ګټلې ده. ګل پرهر، تکلونه او د غيرت چغه ئې د پښتو شعري مجموعې دي او جلا وطن کی شاعری يی د اردو شاعرۍ مجموعه ده. په شاعرۍ کښې ئې د پښتون اولس د درد د مظلوم مرسته او ظالم خلاف د احتجاج غږ په غورځنګونو دی. په بنیادي توګه  بو حقیقت پسند او ترقي پسند شاعر دی. د ژوند نغمه ډیره په فني پيرايه کښې د وئیلو قدرت لري. د پښتو ډیر شاعران د دغه ترقي ...

  Arab Classic Umara Ul Qais In Pashto By Latif Yad. Biography And Poetry Of Classic Arab Poet Omara Ul Qais.  دعربو دجا هلیت د زمانې یو مشهور شاعر امرؤالقیس : د امرؤالقیس له نامه سره به ډیر هغه لوستونکي آشنا وي چې دعربي ژبې دشعر او ادب مطالعه یې کړي وي .دعربو دغه مشهور شاعر دسعودي عرب په نجد کې زیږیدلی و .دده اصلي نوم جندح و چې وروسته په امرؤالقیس سره مشهور شو . دی دجاهلیت دزمانې مشهورشاعر تېرشوی دی چې ان داسلامي دورې سترو شخصیتونو او شاعرانو دده دشعرونو او قصایدو ستاینه کړې ده. باید وویل شي چې دعربو دجاهلیت زمانه هغه زماني واټن ته ویل کیږي چې دحضرت عیسي دزمانې نه دحضرت پیغمبر دبعثت زمانې ترمنځ موده وه او داموده ۶۲۰ کلونه وه .دې زما نې ته ځکه عرب دجاهلیت زمانه وایي چې عربانو اصنامو او بتانو ته سجدې کولې او لمانځل یې . امر والقیس د حُجر زوی او دمور نوم یې فاطمه وه . پلار یې دبني اسد په قبیلې واکمني کوله. ویل کیږي چې امرؤالقیس په کوچنیوالي کې له بدوخلکو سره ناسته ولاړه درلودله اوپه عیشونو او دشرابو په نشو کې به ډوب و او له همدې کبله یې پلار له خپله کوره وشاړه ،خوکله چې دبني اسد...

ASHRAF GULL (The Comedian) From Swali During Wali Swat Period. By Amjad Ali Utmankhail. The Great Ashraf Gull was a great comedian of the time of  Waali Swat . He was an important personality of Wali Swat Darbaar..He shown his great capability that Queen Elizabeth also praised him for his great comedy when the Queen Elizabeth visited Swat. He was died in 14 january 1962 and his funeral prayer was offered on 15th January 1962. According to my reaserch there is just one photo of the Great ASHRAF GULL whch were gifted by MIAN GUL ADNAN AURANGZEB to the social media but many people says that the photo does not belong to him but in my observation and asked from my elders this photo is of his young age. اشرف گل (کامیڈین) بے قدری می پہ ژوندون جانانه مه کړه بیا لټون که په جهان کړي زه به نه یم  عظیم اشرف گل والی سوات کے زمانے کے ایک عظیم مزاح نگار تھے۔  وہ ولی سوات دربار کی ایک اہم شخصیت تھے.. انہوں نے اپنی قابلیت کا مظاہرہ کیا کہ جب ملکہ الزبتھ نے سوات کا دورہ کیا تو ملکہ الزبتھ ...

Why Rwanda Is Trending On Mainstream and Social Media. Pashto Explainer about New UK Law about Rwanda. Rawanda Law In Pashto. By Zahid Hussain  روانډا  Rawanda  د افريقي يو هيواد دي .نن سبا د يورپ په پرينټ او اليکټرانک ميډيا کښي ډير مخ مخ ته کيږى . پدي وجه چي د برطانئي سرکار څو مياشتي مخکښي فيصله کړي وه چي برطانئي ته سياسى او  معاشى پناه راړلو واله کسان به روانډا ته ليږى. د دوى کيس  به برطانيه کښي چليږى خو دا کسان به د کيس فيصله کيدو پوري روانډا کښي انتظار کوى . که فيصله د پناه غوښتونکى په حق کښي اوشوه نو واپس به ئي برطانئي ته راولى  او که داسي نه وى نو بيا ئي خپله خوښه ده که روانډا کښي پاتي کيږى خپل ملک ته ځى او يا بل خوا ته ځى . د برطانئي حکومت پدي فيصله د انسانى حقوقو تنظيمونو نيوکي کړي وي او د دي فيصلي خلاف ئي کورټ ته رجوع کړي وه . کورټ د حکومت په دغه فيصله باندي د تحفظات اظهار اوکړو .   او د روانډا ته ليږلو د پاره په جهاز سواره کسان ئي د جهاز نه راښکته کړل . خو بيا د برطانئي حکومت باقاعده پارليمنټ کښي د دي  د پاره قانون سازى اوکړه او د ک...

What Is Secularism?  Explained in Urdu By Allama Waheed Ud Din Khan. Urdu blogpost About What Is Secularism.  سیکولرزم کیا ہے  سیکولرزم کے بارے میں منصفانہ رائے قائم کرنے کے لیے دو چیزوں میں فرق کرنا ضروری ہے -  وہ یہ کہ ایک ہے سیکولر فلاسفی، اور دوسری چیز ہے سیکولر پالیسی -  دونوں کے درمیان واضح فرق ہے - جو لوگ اس فرق کو نہ سمجھیں، وہ سیکولرزم کے بارے میں صحیح رائے قائم نہیں کرسکتے -  سیکولر فلاسفی ابتداء ان لوگوں کے ذہن کی پیداوار تھی جو ملحدانہ سوچ کا شکار تھے - مگر بعد کو فلسفے سے الگ ہوکر سیکولرزم، جمہوری نظام کی عملی پالیسی بن گیا - عملی پالیسی کی حیثیت سے اس کا مطلب یہ تھا کہ ............ مذہبی امور کو لوگوں کی انفرادی آزادی کا معاملہ قرار دے دینا، اور مشترک مادی مفادات کو اسٹیٹ کے دائرے کی چیز سمجھنا -  قدیم زمانہ مذہبی جبر کا زمانہ تھا - موجودہ زمانے میں مذہبی آزادی کو لوگوں کا ایک ناقابل تنسیخ حق قرار دے دیا گیا ہے - سیکولر پالیسی دراصل لوگوں کی اسی مذہبی آزادی کا ایک حصہ ہے - پہلے زمانے میں یہ طریقہ تھا کہ ایک مذہبی گروہ دوسرے مذہبی گروہ کو ...

How President Dawood Was Killed In Arg President House In Kabul in Saur Revolution. د داود خان او کورنۍ شهادت: هغه وخت ورځ بې موسمه یخه وه، تورو سپېرو ورېځو اسمان نیولی، او یو خوندور نرم اورښت پیل شوی و. د ماڼۍ دننه د کابېنې غونډه روانه وه. کابل کې د بحراني حالت د منځ ته راتلو څخه داود خبر کړل شو. د امنیت په خاطر هغه  امر وکړ، چې د هغه کورنۍ او نږدې خپلوان دې د ښار د خپلو کورونو څخه ماڼۍ ته راوستل شي، او په خپله خصوصي سړې لهجه کې هغه خپلو وزیرانو ته وویل: چې خپلې چارې دې روانې ساتي. تقریبا د مازدیګر په دریو بجو باغیانو ریاستۍ ماڼۍ محاصره کړه. هغه دوران کې ډګروال عبدالقادر د جګړن داود تړون په ملګرتیا باګرام هوايي ډګر نیولی و. تړون د هوايي قواوو دېرش منصبداران، چې ځانونه  یې سپارلې وو، د سبق ورکولو په غرض، په ماشینګڼ وويشتل. هغې باغیانو ته داسې فایده ورکړه چې هغې سره د داود وفادارو هیڅ مقایسه نه شوه کولای. د باګرام هوايي ډګر تر لاسه کولو سره سم، جیټ الوتکو او زرهدارو هلېکوپترونو پر کابل الوتنه پېل کړه، او د مازديګر په تېرېدلو لومړی چورلکو او بیا مېګ الوتکو په ریاستي ماڼۍ د توغند...

Saur Revolution To Taliban Mullacratic Regime. An Analysis by Jadujehad فغانستان: ثور انقلاب کی روشن صبح سے طالبان کی تاریک رات تک زی۔کے (افغان ثور انقلاب کی سالگرہ کے موقع پر خصوصی تحریر دوبارہ شائع کی جا رہی ہے) اپریل 1978ء کا ثور انقلاب افغانستان کی تاریخ کا ایسا روشن باب ہے جس نے نہ صرف افغان سماج اور ثقافت پر دیر پا اور دور رس اثرات مرتب کیے بلکہ اس کی بدولت دنیا بھر کے محنت کش اور مظلوم طبقات کا صبح انقلاب پر یقین مزید پختہ ہوا۔ چنانچہ قائد انقلاب کامریڈ نور محمد ترہ کئی دنیا بھر کے مظلوم اور محکوم عوام کو انقلاب کی نوید ان الفاظ میں دیتا ہے: ”ثور انقلاب صرف افغانستان کے مزدوروں اور سپاہیوں تک محدود نہیں ہے بلکہ یہ پوری دنیا کے مزدوروں اور محکوم عوام کا انقلاب ہے۔ یہ انقلاب جسے خلق پارٹی کی قیادت میں سپاہیوں نے انجام دیا‘ پوری دنیا کے مزدوروں کے لئے ایک عظیم کامیابی ہے۔ 1917ء کے جس انقلاب نے پوری دُنیا کو جھنجھوڑ دیا تھاوہ ہمارے لئے ایک مشعل راہ ہے جس نے ایک مرتبہ پھر دُنیا کو جھنجوڑنا شروع کیا ہے۔“ انقلاب کے بعد برسر اقتدار آنیوالی پیپلز ڈیموکریٹک پارٹی آف افغانستان (PDPA) کی ان...